ÇOCUK VE ADÖLESAN KAYAK SPORCULARINDA AĞRI İLE İLİŞKİLİ AKTİVİTE PATERNLERİNE GÖRE STRES VE KAYGI DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Abstract

Amaç: Kronik ağrı, bireylerin genel aktivite ve fiziksel aktivite düzeylerini etkilemektedir. Kronik ağrısı olan bireyler arasında genelde üç aktivite modeli gözlenmektedir (kaçınma, aşırıya kaçma, düzene sokma). Bu araştırmanın amacı, ağrıya karşı geliştirilen üç aktivite modelini sergileyen çocuk ve adölesan kayak sporcularının stres ve kaygı düzeyleri karşılaştırmaktır. Yöntem: Kesitsel türde yürütülen bu çalışma, Google Forms üzerinden çevrimiçi anket yöntemi ile gerçekleştirildi. Araştırma evrenini, Erzurum ilinde lisanslı olarak kayak sporu yapan 8-19 yaş aralığında, 3 aydan uzun süredir kas iskelet sistemi ağrısı yaşayan, 21 erkek ve 15 kadın toplam 36 kayak sporcusu oluşturdu. Son 6 ayda spor yapmasına engel olacak bir sakatlık geçiren ve farklı bir spor branşı ile de profesyonel olarak ilgilenenler çalışmadan dışlandı. Araştırmaya katılan bireylerin demografik bilgileri kaydedildi. Araştırma verilerinin toplanmasında; Ağrı-Aktivite Paternleri Ölçeği (AAPÖ), Spor Kaygı Ölçeği-2 (SKÖ-2) ve Algılanan Stres Ölçeği (ASÖ) kullanıldı. Bulgular: Araştırmaya katılan 36 katılımcının ortalama yaşı 14.91±3.09 yıl (kadın=14.26±3.10 yıl, erkek=15.38±2.97 yıl) olarak belirlendi. AAPÖ sonuçlarına göre 10 katılımcı “kaçınma” grubuna, 10 katılımcı “aşırıya kaçma” grubuna 16 katılımcı “düzene sokma” grubuna atandı. 3 gruptaki katılımcıların kaygı ve stres düzeyleri karşılaştırıldığında SKÖ-2’nin endişe alt boyutunda anlamlı fark tespit edilirken (p<0.05), somatik kaygı ve konsantrasyon alt başlıklarında anlamlı fark bulunamadı (p>0.05). 3 grup arasında stres düzeyleri karşılaştırıldığında gruplar arasında anlamlı fark bulunamadı (p>0.05). SKÖ-2’nin endişe alt boyutu için ikili grup karşılaştırması yapıldığında “aşırıya kaçma” grubunun endişe düzeylerinin “düzene sokma” ve “kaçınma” grubundan anlamlı derecede yüksek olduğu bulundu (p<0.05). Sonuç: Çalışma sonucunda, endişe düzeyinin “aşırıya kaçma” olarak tanımlanan ağrı varlığında antrenmana devam etme davranışı gösteren sporcularda kaçınma ve düzene sokma davranışı gösteren sporculara göre anlamlı derecede yüksek olduğu bulundu. Bu çalışmanın sonuçları, kronik ağrı yaşayan sporcularda fiziksel aktivite paternlerinin doğasının anlaşılmasına katkı sağlayabilir.