Toplumsal Cinsiyet Eşit(siz)liğinin Eleştirel Analizi: Kızılcık Şerbeti Örneği

Abstract

Toplumsal cinsiyet eşitsizliği toplumsal yaşamın bütün katmanlarında gözlemlenebilen bir olgudur. Televizyonda yayınlanan medya ürünleri de toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin ve ataerkil ideolojinin yeniden üretilmesi noktasında önemli bir rol oynamaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türk televizyonlarında yüksek reyting oranlarıyla yayınlanan ve geleneksel/muhafazakâr ve seküler/modernist aile dikotomisi üzerinden iki farklı toplumsallaşmayı yansıtan Kızılcık Şerbeti dizisinin toplumsal cinsiyet eşit(siz)liği bağlamında incelenmesidir. Bu doğrultuda yöntem olarak eleştirel söylem analizi seçilmiş ve dizinin dört tema altında toplumsal cinsiyet eşitsizliğini ve ataerkil ideolojiyi yeniden ürettiği anlaşılmıştır. Dizi üzerinden geleneksel/muhafazakâr toplumsallığın kadını ikincil, erkeği ise birincil cins olarak algıladığına; seküler/modernist toplumsallaşmanın ise toplumsal cinsiyet eşitliğine daha fazla vurgu yaptığına yönelik bir anlatının topluma iletildiği görülmüştür. Çalışma, Türk toplumunun büyük bölümüne hızlı şekilde toplumsal cinsiyet eşitsizliğine ve ataerkil ideolojiye yönelik anlatılar sunan Kızılcık Şerbeti’nin bilinen ilk eleştirel söylem analizini gerçekleştirmiştir.