Two Thinkers in the Tradition of Post-Enlightenment Critical Philosophy: Hegel and Foucault

Abstract

Hegel ve Foucault üzerine literatürdeki genel kanaat, bu iki düşünürün çoğu zaman zıt kutuplarda yer aldığı yönünde olsa da Foucault’nun kavramsallaştırmalarında Hegel’den izler taşıması, her iki düşünürün de bazı ortak paydalarda buluşması ve diğer karşılaştırmalı analizlere kıyasla ikisi arasındaki paralellikler üzerine literatürdeki çalışmaların az olması, bu araştırmanın özünü oluşturmaktadır. Dolayısıyla, bu araştırma, Hegel ve Foucault karşılaştırması üzerine bir çalışma olarak, akıl, mantık ve mutlak bilgi söz konusu olduğunda, iki düşünür arasında ortaya çıkan belirgin karşıtlıkları göz ardı etmeden, Hegel’in fenomenolojik, Foucault’nun ise soykütüksel bir yöntem ile ele aldığı siyasi özgürlük, tarih ve modernite kavramlarından oluşmakta, Hegel felsefesinin Foucault üzerindeki etkilerini, özgürlük ve modernite hususlarında iki düşünürün benzerlik ve farklılıklarını, Kantçı zeminden nasıl ilham aldıklarını, farklı yöntemlerle de olsa felsefi eleştirilerde buluştukları noktaları konu almaktadır. Araştırma süresince yapılan incelemelerden yola çıkarak, zaman zaman ortak noktada buluşarak benzer eleştiriler getirdiklerini vurgulamanın bu kavramların tarihsel analizini yapmak ve iki düşünürün çalışmalarını daha derin irdeleyebilmek adına önem arz ettiği sonucuna varılmıştır.