Specifičnosti atribuiranja osoba sa paranoidnim poremećajem u odnosu na depresivne pacijente i nekliničku kontrolu

Abstract

Poređenjem grupa depresivnih, paranoidnih i ispitanika bez poremećaja proveravane su pretpostavke o karakteristikama paranoidnog atribucionog stila. Pacijenti sa depresivnim (N=58) i paranoidnim poremećajima (N=30) poređeni su sa kontrolnom grupom ispitanika (N=30) ujednačenih po starosti sa pacijentima. Primenjen je instrument zasnovan na Upitniku atribucionih stilova (ASQ) kojim su ispitivane dimenzije atribuiranja. Podaci su obrađeni multivarijatnom analizom kovarijanse, tako što su grupe činile nezavisnu varijablu, atribucione dimenzije zavisne, a važnost situacija koje su atribuirane, kovarijat. Rezultati su pokazali da paranoidni pacijenti više internalizuju uzroke uspeha, a eksternalizuju uzroke negativnih situacija, i imaju globalnije atribucije od ostalih grupa. Važnost situacija se pokazala značajnim činiocem atribuiranja, koji je u nekim situacijama i značajniji od psihopatološkog poremećaja. Negativne situacije postignuća paranoidni pacijenti u većoj meri pristrasno atribuiraju, dok u negativnim socijalnim situacijama sve tri grupe teže pristrasnom atribuiranju, što ukazuje na važnost kontrolisanja tipa situacija u istraživanju atribuiranja. Najvažnija implikacija rada je ukazivanje na značaj koji razvoj samopoštovanja ima u radu sa paranoidnim pacijentima, jer bi se na taj način menjala osnova za pristrasno atribuiranje.