REDUKOVANJE PREOPERATIVNE ANKSIOZNOSTI KOD DECE: ULOGA RODITELJSKOG PONAŠANJA

Abstract

Osnovni cilj istraživanja je bio da se utvrdi veza između ponašanja roditelja i preoperativne anksioznosti kod dece. Teorijski okvir rada predstavlja Proksimo-distalni model ponašanja dece tokom akutnih medicinskih procedura. Prema modelu, registrovana ponašanja se dele na ona koja produbljuju uznemirenost (distres ponašanja), i ona koja olakšavaju prevladavanje stresne situacije (koping ponašanja). Proveravano je na koji način su ponašanja roditelja koja podstiču koping i distres kod dece povezana sa stepenom izraženosti preoperativne anksioznosti dece. Ispitivanjem je obuhvaćeno 99 dijada roditelj-dete. Uključena su deca predškolskog uzrasta (3‒6 godina) koja su imala zakazanu operaciju krajnika na Institutu za zdravstvenu zaštitu dece i omladine Vojvodine. Ponašanje dece i roditelja je mereno i snimano video-kamerom u četiri situacije: na odeljenju, pre primljenog sedativa, posle primljenog sedativa i tokom separacije od roditelja. Posmatrana je međusobna povezanost roditeljskog ponašanja i dečije anksioznosti kroz različite vremenske tačke pri čemu su podaci analizirani tzv. “Actor-Partner Interdependence” modelom. Modeli koji su ispitivali povezanost ponašanja roditelja koja podstiču koping i ponašanja roditelja koja podstiču distres na preoperativnu anksioznosti dece, pokazuju zadovoljavajuće indekse fita (za koping: chi-square (8) = 9.07, ns; CFI = .99; RMSEA = .04 (.00‒.13); za distres: chi-square (8) = 9.42, ns; CFI = .99; RMSEA = .04 (.00‒.13.) Dobijeni rezultati sugerišu da je preoperativna anksioznost kod dece u kasnijim fazama procedure pod uticajem ispoljene preoperativne anksioznsoti u prethodnim fazama procedure. Suprotno očekivanjima, ponašanja roditelja su bila reakcija na preoperativnu anksioznost dece, a ne obrnuto. Ponašanja roditelja koja podstiču koping i distres dece a pri čemu prethode dečijem ponašanju, nisu bila povezana sa stepenom izraženosti preoperativne anksioznosti.