Validacija simulirane verzije upitnika 16PF

Abstract

U radu su prikazane tri studije čiji je cilj bio provera mernih svojstava simulacije Cattellovog upitnika 16PF, razvijene u okviru projekta 'International Personality Item Pool'. Rezultati prve studije, u kojoj je ovim upitnikom ispitano 447 ispitanika, ukazuju na prihvatljive koeficijente pouzdanosti većine skala, kao i na postojanje pet opštih faktora koji u izvesnoj meri odgovaraju Cattellovim pretpostavkama. Glavne razlike u odnosu na pretpostavljenu strukturu uočavaju se u oblasti interpersonalnih dimenzija. U okviru druge studije istraživane su korelacije rezultata na skalama IPIP 16PF sa opštim uspehom u školi i uspehom u nekoliko školskih predmeta. Ispitivanjem su obuhvaćena 222 učenika završnog razreda gimnazije. Dobijene korelacije su generalno niske, a sa uspehom u najvećem broju školskih predmeta koreliraju skale Dužnost (G), Osetljivost (I), Inteligencija (B) i Kompleksnost (Q1). Rezultati treće studije, u kojoj je ispitano 115 učenika završnog razreda gimnazije, pokazuju da se na osnovu rezultata na skalama IPIP 16PF mogu predvideti raspoloženja u neutralnoj i predispitnoj situaciji, procenjena upitnikom STCI-S. Prediktivna moć skala je veća u slučaju neutralne, nego u slučaju predispitne situacije. Značajni prediktori raspoloženja u neutralnoj situaciji su skale Emocionalna stabilnost (C), Anksioznost (O), Emocionalnost (Q4) i Kompleksnost (Q1). U predispitnoj situaciji ove skale gube sposobnost predikcije, a kao značajni prediktori se pojavljuju Inteligencija (B), Introverzija (Q2) i Asertivnost (E). Rezultati sve tri studije idu u prilog korisnosti primene upitnika IPIP 16PF u psihološkim istraživanjima, ali ukazuju i na izvesne njegove nedostatke.