Konya Karahöyük’ün Erken Tunç Çağı’ndan Orta Tunç Çağı’na Geçiş Tabakalarında (V-VI) Görülen İthal Kap Formları

Abstract

Konya Karahöyük Orta Anadolu’da MÖ III. binyılda iskân edilen önemli höyüklerden biridir. MÖ II. binyılın ilk çeyreğinde önemini korumuş ve Asurlu tüccarlar tarafından Anadolu’da kurulan ticaret istasyonlardan birine dönüşmüştür. MÖ II. binyıldan önce de bölgeler arası ticari faaliyetlerin varlığı bilinmektedir. Karahöyük MÖ III. binyıl sonlarında Mezopotamya ve Batı Anadolu arasındaki kara ticaretini sağlayan merkezlerden biridir. Kazılarda özellikle V. ve VI. tabakalarda bu durumun delilini oluşturacak çeşitli arkeolojik buluntular tespit edilmiştir. Karahöyük’ün Erken Tunç Çağı’ndan Orta Tunç Çağı’na geçiş evresini oluşturan tabakalarına ait ithal kap formları bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu formlar Batı Anadolu kökenli depas ve tankard tipi kaplar ile Suriye kökenli şişe tipi kaplardır. Karahöyüklü çömlekçi ustaları bu dönemde el yapımı çanak çömlek yanında çark yapımı çanak çömleği de üretmişler ve Erken Tunç Çağı’nda ürettikleri formların yanında farklı bölgelerle olan etkileşim neticesinde ithal formları da repertuvarlarına eklemişlerdir. Asıl üretim bölgeleri ile karakterize edilen bu formlar Karahöyük’ün Orta Tunç Çağı’ndan önce çevre yerleşimlerle olan ilişkilerini ortaya koymakta ve ticaret güzergâhlarının tespitine de katkı sağlamaktadır. Batı Anadolu ile olan etkileşimi neticesinde batı kültürünün güney ve doğusundaki merkezlere; Mezopotamya ile olan etkileşimi sonucu Mezopotamya kültürünün batısındaki ve kuzeyindeki merkezlere yayılmasını sağlamıştır.