Etički kodeks i moralni integritet univerzitetskih nastavnika

Abstract

Predmet ovog rada odnosi se na problematizaciju pitanja etičkog kodeksa i moralnog integriteta univerzitetskih nastavnika u oblasti nastavnog i naučnoistraživačkog rada. Osnovna intencija Nacionalnog saveta za naučni i tehnološki razvoj prilikom donošenja Kodeksa ponašanja u naučnoistraživačkom radu bila je usmerena na ostvarivanje i unapređenje etičkih standarda i ustanovljenje instrumenata za sankcionisanje onih članova naučnih organizacija koji čine etičke prestupe. Imajući u vidu da su se u akademskim institucijama poslednjih godina desili događaji koje on reguliše, autorke su kroz naučnu aktualizaciju ove teme postavile kao osnovni cilj istraživanja - utvrđivanje rezultata njegove primene na svim univerzitetima u Srbiji od donošenja, do danas. U okviru teoretskog diskursa o temi dominantno je korišćena analitičkokomparativna metoda kojom je obuhvaćeno određenje pojma etičkog kodeksa i moralnog integriteta, kao i pojmovno razgraničenje između dva oblika akademskog postupanja: autonomnog, koje svoje moralne razloge ima u autonomiji slobodne volje i normiranog, koje proizlazi iz zahteva postavljenih kodeksom profesionalne etike. Praktični deo rada baziran je na digitalnoj formi istraživanja u kome je primenjen metod elektronskog pretraživanja zvaničnih veb-platformi univerziteta. Na osnovu baze podataka koje su bile dostupne na internetu za ukupno dvanaest univerziteta, osam državnih i deset privatnih, analizirano je stanje u visokom obrazovanju u Republici Srbiji u pogledu: zastupljenosti kodeksa profesionalne etike kao pravnog akta i njegove primene; funkcionisanja regulatornih tela; vidljivosti informacija o postupcima i donetim odlukama; uspostavljenih baza digitalnog repozitorijuma odbranjenih doktorskih disertacija i primene softvera za detekciju plagijarizma. Osnovni nalazi istraživanja pokazali su da problemi u ovoj oblasti postoje i da bi izveštaji o procesuiranim predmetima doprineli vidljivosti rada etičke komisije, čime bi se steklo veće poverenje u efikasno funkcionisanje univerzitetskih organa zaduženih za regulisanje ovih pitanja.