Morphological Processes of Construction Grammar
-
Published:2024-03-31
Issue:1
Volume:9
Page:21-40
-
ISSN:2617-3360
-
Container-title:Halabja University Journal
-
language:
-
Short-container-title:HUJ
Author:
Qadir Karwan Omer,Gharib Nali Adham
Abstract
يأتي هذا البحث في إطار علم اللغة المعرفي، وتحديداً في قواعد البنیویة، كفرع من هذه المدرسة. جرت محاولة من حيث التفاصيل والمعتقدات والخطوط الرئيسية لقواعد البناء لدراسة التراكيب الصرفية للغة الكوردية وقواعدها. لهذا الغرض، تم اختبار كل من العمليات التصريفية والمركبة لتشكل البناء باللغة الكوردية. يتم توفير الأمثلة والجوانب العملية للتحليلات. الهدف من هذه الدراسة هو تحليل التراكيب الصرفية لقواعد اللغة الكوردية من منظور إحدى أحدث المدارس ومناهج البحث النحوي، المعروفة باسم قواعد البنیویة. منهج البحث هو التحليل الإدراكي. تحليل الأمثلة ومحاولة الوصول إلى أبعادها المعرفية يشكل منهج العمل للبحث. إن استخدام هذا المنهج يجيب مباشرة على سؤال، مثل: (ما هي الفلسفة الكامنة وراء التراكيب الصرفية للغة الكردية؟ لماذا لا تنطبق القاعدة الصرفية إلا على عدد من الصرفيات وليس على جميع الأشكال الأخرى!)؟ ترتبط إجابة هذا السؤال بمورفولوجيا البناء، وهي: أي بنية لغوية يجب أن تتكون من ثنائية (الشكل-المعنى/العملیة). من هذا المنظور، تقترن الأشكال اللغوية دائمًا بالإجراء الذي تمثله. الانحراف عن هذه الخاصية لا يجعل الهيكل مبنياً. وهذه أحدث الملاحظة اللغوية حول الهياكل المورفولوجية للغة الكوردية، والتي يجب أن يكون جوانب استخدام وتنفيذ با الأشكال، المشاركون الرئيسيين في الأنشائات.
پوختە
ئەم توێژینەوەیە لە چوارچێوەی زانستی زمانی درکپێکردن(Cognitive Linguistics) و بە دیاریکراویش تایبەتە بە ڕێزمانی بونیادنان، وەک لقە زانستێکی قوتابخانەکە. هەوڵدراوە لە ڕوانگەی وردەکاری و بڕوا و هێڵە سەرەکییەکانی ڕێزمانی بونیادنانەوە، لە داڕشتە مۆرفۆلۆژییەکانی زمان و ڕێزمانی کوردی بکۆڵرێتەوە. بۆ ئەمەیش، هەردوو پێواژۆ داڕێژراو و لێکدراوەکانی مۆرفۆلۆژیی بونیادنان لە زمانی کوردیدا تاقیکراوەتەوە. نموونە و لایەنی کارەکیی پێویست، بۆ شیکردنەوەکان پێشکەشکراوە. ئامانج لە توێژینەوەکە، شرۆڤەکردنی بونیادە مۆرفۆلۆژییەکانی ڕێزمانی کوردییە، لە ڕوانگەی یەکێک لە نوێترین قوتابخانە و ڕێبازە لێکۆڵینەوەکانی ڕێزمانەوە، کە بە ڕێزمانی بونیادنان ناسراوە. ڕێبازی توێژینەوەکە، (شیکاریی درکپێکردنانە)یە. شیکردنەوەی نموونەکان و هەوڵدان بۆ گەیشتن بە ڕەهەندە درکپێکراوییەکانیان، ڕێبازی کارکردنی توێژینەوەکە پێکدەهێنێت. بەکارهێنانی ئەم ڕێبازە، ڕاستەوخۆ وەڵامی پرسیارێکی وەک: (فەلسەفەی پشت داڕشتە مۆرفۆلۆژییەکانی زمانی کوردی، چییە؟ بۆچی یاسایەکی مۆرفۆلۆژییانە، تەنها بەسەر ژمارەیەک لە مۆڕفێمەکاندا جێبەجێدەبێت و بەسەر هەموو دانەکانی دیکەدا جێبەجێنابێت!)، کە وەڵامەکەیشی لە ڕوانگەی مۆرفۆلۆژیی بونیادنانەوە، بەوجۆرە دەدرێتەوە، کە هەر داڕشتەیەکی زمانی، پێویستە لە دوانەی (فۆڕم-واتا/کردە) پێکهاتبێت. لەمڕوانگەیەوە، هەمیشە فۆڕمە زمانییەکان، جوتکراوی ئەو کردەیە دەبن، کە دەینوێنن. لادان لەم تایبەتێتییە، داڕشتەکە ناکاتە بونیادنراو و خەمڵیو. ئەمەیش نوێترین سەرنجی زمانەوانییە دەربارەی داڕشتە مۆرفۆلۆژییەکانی زمانی کوردی، کە هەمیشە دەبێت لایەنی بەکارهێنان و جێبەجێکردن بە فۆڕمەکان، بەشداربووی سەرەکيی بونیادنانەکان بن.
Publisher
University of Halabja
Reference34 articles.
1. ١) بە زمانی کوردی:
2. ا- کتێب:
3. - حاجی مارف، ئەوڕەحمان.، (١٩٩٢)، ڕێزمانی کوردی، بەرگی یەکەم(وشەسازی)، بەشی سێیەم(ئاوەڵناو)، بەغداد.
4. - مەحویی، محەمەد.، (٢٠١٠)، مۆرفۆلۆژیی و بەیەکداچوونی پێکهاتەکان(مۆرفۆلۆژیی کوردیی)، سلێمانی.
5. ب- نامەی زانکۆیی: