Flow resin production and its economy by some pine species

Abstract

Çam ağaçlarından elde edilen reçine ve türevlerine duyulan ihtiyaç gittikçe artmaktadır. Bu çalışmayla ülkemizde yetişen ve reçine üretimine konu olan üç çam türü; Karaçam, Kızılçam ve Fıstıkçamında reçine veriminin ve ekonomisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma Balıkesir Orman Bölge Müdürlüğü, Edremit Orman İşletme Müdürlüğü sınırları içinde yapılmıştır. Her bir ağaç türünden, göğüs çapı 26 cm’den daha büyük olan 52 ağacı kapsayan toplam üç deneme alanında çalışılmıştır. Asit pasta yöntemi kullanılarak, ağaçlarda 5 cm yüksekliğinde ve 30 cm genişliğinde açılan pencerelerden akan reçine bir torbada toplanarak ayrı ayrı tartılmıştır. Elde edilen bulgulara göre ağaç başına, Karaçamda toplam 968-1,452 g aralığında (ortalama 1,285 g), Kızılçamda 859–1,296 g aralığında (ortalama 1,040 g) ve Fıstıkçamında da 998–1,331 g aralığında (ortalama 1,168 g) akma reçine üretilmiştir. Yapılan varyans analizi sonucunda ağaç türlerine göre ağaç başına üretilen akma reçine miktarları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılığın ortaya çıktığı gözlenmiş, çoklu karşılaştırmalar sonucunda da türlerin reçine verimi bakımından Karaçam>Fıstıkçamı>Kızılçam şeklinde sıralandığı görülmüştür. Ayrıca ağaçlardan elde edilen reçine miktarı ile göğüs çapı arasında Karaçam ve Kızılçamda zayıf, Fıstıkçamında ise orta kuvvette ve pozitif yönde bir ilişkinin olduğu saptanmıştır. Yapılan gelir-maliyet analizleri sonucunda ise, 2021 yılı fiyatlarına göre Karaçam, Fıstıkçamı ve Kızılçam için ağaç başına üretilen ürün değeri sırası ile 29,58, 26,86 ve 23,92 ₺ bulunmuşken ağaç başına üretim maliyeti her üç ağaç türü için aynı ve 32,22 ₺ olarak hesaplanmıştır. Bu sonuçlara göre reçine üretiminin, araştırmanın yapıldığı koşullarda ekonomik olmadığı anlaşılmıştır. Ancak reçine üretim miktarı, reçine piyasa fiyatları ve üretim maliyetlerinin değişmesi durumunda bu sonuç da değişebilecektir.