Self Oryantalist İslamofobik Söylemin Medyatik Görünümü: Kızılcık Şerbeti Dizisi Örneği

Abstract

İslam ve Müslümanlara yönelik nefreti ve karşıtlığı ifade eden İslamofobi, günümüzde Müslümanların maruz kaldığı önemli uluslararası ve ulusal sorunlardan birini teşkil etmektedir. Tarihsel süreçteki Doğu-Batı karşıtlığından beslenerek süregelen İslamofobi, özellikle 11 Eylül olayından sonra Batı ülkelerinde etkisini artırmaya başlamıştır. Fakat ön yargı, ayrımcılık ve düşmanlıkla beslenen İslamofobik bakışı, Türkiye gibi nüfusunun büyük çoğunluğunun Müslümanlardan oluştuğu ülkelerde de görünür olmaya başlamış, sosyal/siyasal ve ekonomik alanlarda İslamofobik eylem ve söylemlerde artışlar meydana gelmiştir. Söz konusu bu eylem ve davranışlar genellikle Müslümanların dışlandığı, ötekileştirildiği, ayrımcılığa maruz bırakıldığı ve eleştirildiği bir anlatım tarzıyla medyada yer bulmaktadır. Bu söylem, self oryantalist bakış açısının izlerini taşımakta ve küresel bir sorun olun İslamofobinin içselleştirilmesine neden olmaktadır. Bu araştırma da, Türkiye’deki görsel medyanın üretmiş olduğu İslamofobik söyleme odaklanmaktadır. Bu bağlamda çalışma da ‘Kızılcık Şerbeti’ adlı televizyon dizisi örnekliğinde, self oryantalist bir görünüm taşıyan İslalamofobik anlatımları tespit etmeyi amaçlamaktadır. İslam’ın ve Müslümanların nasıl temsil edildiği, hangi kavramlarla çerçevelendiği, hangi anlatım biçimi ile sunulduğu ile ilgili sorgulamaları içeren çalışmada, görsel içeriklerdeki anlamları keşfetmeye olanak tanıyan nitel yönelimli içerik analizi yöntemi tercih edilmiştir. İnceleme sonucunda ise dizinin oryantalist söylemleri içselleştirerek İslam/Müslüman karşıtlığına yol açabilecek içerikler/anlatımlar ürettiği, İslam ve Müslümanlarla ilgili negatif dil üretmeye katkı sağladığı belirlenmiştir.