ANALYSIS OF HIGH SCHOOL STUDENTS' PERCEPTIONS OF CAREER DECISION EMPOWERMENT ACCORDING TO DEMOGRAPHIC VARIABLES

Abstract

Amacı, lise öğrencilerinin iş ve kariyer yönelimlerini belirleyip, demografik değişkenlere göre analiz etmek olan bu araştırma, tarama modelinde yürütülmüştür. Örneklem, 388 lise öğrencisinden oluşturulmuş olup, veriler, “Kariyer Kararı Yetkinlik Beklentisi Ölçeği” ile toplanmış ve betimsel istatistiki tekniklerle analiz edilmiştir. Analizlerden ulaşılan sonuçlar şöyledir: Öğrenciler, iş ve kariyer sürecinin hazırlık aşamasında kendilerine güvenmektedirler. Sınıf ve ebeveyn eğitim durumuna göre değişen bu öz-güven, öğrencilerin kariyer planlaması ile Türkiye’deki istihdam dengesi için önemlidir. Ancak bu öğrenciler, iş ve kariyer sürecinin önemli bir değişkeni olan özgeçmiş hazırlamada kendilerine daha az güvenmektedirler. Bu durum, olasılıkla deneyim ve bilişsel eksikliğe bağlıdır. Öğrenciler, yaşam stiline uygun iş ve kariyer hedefleri belirlemede (erkeklerde ve Fen Lisesi öğrencilerinde daha fazla) kararlıdırlar. Ancak meslek seçiminde öz-güvenleri düşmektedir. Bu durum, okullardaki mesleki rehberlik ve piyasanın istikrarsızlığıyla ilişkili olabilir. Öğrenciler, iş ve kariyer sürecindeki sorunlarla ilgili (erkeklerde daha fazla) kendilerine güvenmekte; ancak olası iş değiştirme ve hedef için özveride bulunma konularında öz-güvenleri düşmektedir. Bunun nedeni, okul-sanayi ilişkisinin zayıf olmasına bağlı, öğrencilerin bilişsel ve duygusal yetersizlikleri olabilir. Araştırmada, mesleki-teknik lise öğrencileri ile düşük ebeveyn eğitim düzeyine sahip öğrencilerin, iş ve kariyer sürecinde özveride bulunmaya daha yatkın olduğu; iş ve kariyer fırsatlarını araştırmak için günde ortalama iki saat internet gezintisinin yeterli görüldüğü belirlenmiştir.