SİYASETNAME’DE BÜROKRASİ

Abstract

Bürokrasi, günümüzde bazen olumsuz sıfatlarla ilişkili olarak anılsa da işlerin düzenli bir şekilde yürütülmesine olanak veren bir yaklaşımdır. Siyasetname bu güne kadar birçok çalışmanın konusu olmuştur. Ancak Siyasetname ile bürokrasi ilişkisini inceleyen bir çalışmaya rastlanmamıştır. Günümüzde de geçerliliğini koruyan öğütlere sahip bu eserin bürokrasinin öncüllerinden olabileceği düşünülmektedir. Bu çalışmada, çağında ve günümüzde hala isminden söz ettiren Nizamülmülk’ün eseri Siyasetname’de de bürokrasinin öncülleri araştırılacaktır. Hiç bir şeyin birden bire ortaya çıkmadığı, belli sebeplerle görüldüğü, belli aşamalardan geçerek ortaya çıktığı düşüncesinden hareket edildiğinde bürokrasinin de tarih içinde faklı şekillerde ortaya çıktığı söylenebilir. Bürokrasinin iş bölümü, uzmanlık ve liyakat, kurallar, hiyerarşik yapı, kişisel hak ve mülkiyet ile resmi hak ve mülkiyetin ayrılması özellikleri temel alınarak siyasetnamedeki öğütler incelenmiştir. Bu inceleme sonucu, bürokrasinin bahsedilen özelliklerinin Siyasetname içinde de varlığına rastlandığı anlaşılmaktadır.