CBS tabanlı ÇKKV-AHS yöntemi ile ekoturizm alanlarının yer seçimi: Çamlıhemşin İlçesi Örneği

Abstract

“Sorumsuz” seyahat ve bilinçsiz bir tüketim şekliyle kitle turizminin, dünya ekosistem dengesini bozan zararlı etkilerine çözüm arayışında, sürdürülebilir turizm türleri gelişmeye başlamıştır. Ekoturizm, çevreye karşı bilinçli hareket edebilme, kitle turizminin olumsuz etkilerini azaltma, doğal ve kültürel turistik çekicilikleri sürdürülebilir bir şekilde kullanma gibi olumlu özelliklerinden dolayı turizm sektörünün vazgeçilmez bir parçası olan “sorumlu” seyahat şeklidir. Sahip olduğu ekoturizm potansiyeline rağmen Çamlıhemşin, hızlı turist akışı ve bilinçsiz turizm kullanımına maruz kaldığı için, sürdürülebilirlik açısından tehdit altındadır. Kırılgan ekosistemler üzerinde baskı oluşturmadan, habitat bozulmalarına, biyolojik çeşitliliğin kaybına ve sosyo-kültürel değerlerin kaybına yol açmadan uygulanacak bir turizm faaliyeti için ekoturizm planlamasının yapılması gerekmektedir. Nitekim bu planlamalarda kullanılabilecek “Çamlıhemşin ilçesi ekoturizm uygunluk modeli”nin oluşturulması; koruma, turizmi doğru yönde geliştirme, gelişimi dengeleme, yerel sakinleri toplumsal-ekonomik açıdan güçlendirme ve böylece bölgenin uzun vadeli sürdürülebilirliğinin sağlanması açısından oldukça elzemdir. Çamlıhemşin’in ekoturizme uygun alanlarının belirlenmesi için Coğrafi Bilgi Sistemleri tabanlı Çok Kriterli Karar Verme-Analitik Hiyerarşi Süreci yöntemi, uzman görüşleri anketinden hazırlanan veri seti, MS Excel Macro ve Coğrafi Bilgi Sistemleri ArcGIS 10.8 yazılımı bütünleşik kullanılmıştır. Sonuçta elde edilen nihai uygunluk modeli ile ilçe genelinde ekoturizme uygun olan alanlar belirlenmiş ve mevcut kullanımları değerlendirilerek, turizm alanında gerçekleştirilecek planlama ve uygulamalara yönelik önemli önerilerde bulunulmuştur.