COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ TABANLI ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ KULLANILARAK TAŞKIN TEHLİKE HARİTALAMASI

Abstract

Bu çalışmanın amacı; çalışma alanı olarak seçilmiş olan Sivas kent merkezi ve yakın çevresinin taşkın riskini ortaya koymaktır. Çalışmada taşkın risk haritalaması için 8 adet kriter (eğim, yükseklik, bakı, yağış, büyük toprak grubu, akarsulara uzaklık, litoloji ve arazi kullanımı) seçilmiştir. Bu kriterler çok kriterli karar verme yöntemlerinden olan Analitik Hiyerarşi -Süreci (AHS) yöntemi temelinde Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) kullanılarak analiz edilmiş ve taşkın açısından riskli alanlar belirlenmiştir. AHS yöntemi kapsamında taşkın tehlike haritalamasında dikkate alınan kriterler için CR (Tutarlılık) değeri 0.03 olarak hesaplanmış olup, bu değer elde edilen sonuçların tutarlı ve kabul edilebilir olduğunu göstermiştir. Yöntem çerçevesinde oluşturulmuş olan taşkın tehlike haritasının ortaya koyduğu risk kategorileri “çok yüksek (% 12.72)”, “yüksek (% 24.40)”, “orta (% 28.14)”, “düşük (% 25.40)” ve “çok düşük (% 11.32)” şeklinde 5 farklı sınıf ile temsil edilmiştir. Çalışma alanındaki yerleşim alanlarının bir kısmı (% 25.20) ile tarım alanlarının bir kısmı (% 47.28), taşkın riski açısından “çok yüksek” riskli alanlar kategorisinde yer almıştır. Elde edilen sonuçlar; taşkın risklerinin azaltılmasında CBS tabanlı AHS yönteminin karar vericilere oldukça faydalar sağlayabileceğini göstermiştir. Taşkın risklerinin azaltılmasına yönelik olarak taşkın risk verileri kent planlarına yansıtılmalı ve plan uygulamalarına taşkın riskinin derecesine göre öncelik verilmelidir.