HASTANE ATIKSUYUNA ÖN OKSİDASYON UYGULAMALARI (O3, O3/H2O2): İLAÇ ETKEN MADDELER VE KLASİK KİRLETİCİLERİN AKIBETİ

Abstract

Bu çalışmada psikiyatrik ilaç ve sinir uyarıcılardan dört (karbamazepin (CBZ), primidone (PRM), kafein (CAF), nikotin (NCT)) ve CBZ ve CAF’a ait altı metabolitin (karbamazepin-diol, karbamazepin 10,11-epoksid, 2-hidroksi karbamazepin ve 3-hidroksi karbamazepin, trans-3'-hidroksi kotinin ve N-formilnornikotin) hastane atıksularındaki varlığı ve ozonlama (O3) ve perokson (O3/H2O2) prosesleri ile akıbetleri araştırılmıştır. Bu kapsamda ilaçların analizi HPLC/MS-MS cihazı ile gerçekleştirilmiştir. Yapılan çalışmanın sonuçlarına göre düşük oranda (0,5 mg O3/mg KOİ) sadece ozon dozunda dahi karbamazepin (CBZ) %99,7 oranlarında giderilirken, CAF için benzer giderim verimlilikleri daha yüksek ozon dozlarında (1,5 mg O3/mg KOİ) elde edilmiştir. Perokson prosesinde ise CBZ giderim verimliliği nispeten artış gösterse de (%20), CAF giderimi için benzer pozitif etki gözlemlenmemiştir. İki prosesin mg KOİ başına oksijen oranları dikkate alındığında ozonlama prosesinin tespit edilen ilaçların gideriminde daha etkili bir proses olduğu belirlenmiştir. Ayrıca sadece ozonlama uygulaması ile 1,5 mg O3/mg KOİ oranında %48 KOİ giderimi elde edilmiştir. Bu bağlamda, hastane atıksularının ön oksidasyonunun hem KOİ hem ilaç yüklerinin atıksu arıtma tesislerinde arıtma süreçlerine girmeden önemli seviyelerde azaltılabileceği görülmektedir.