Türkiye’de enerji bağımlılığı ile cari açık arasındaki ilişkisinin değerlendirilmesi

Abstract

Gelişmekte olan ülkelerde kalkınma ve ekonomik büyüme sürecine bağlı olarak sanayileşmenin hız kazanması ve teknolojik faaliyetlerin yoğunlaşması ile enerjiye olan ihtiyacın artmasına neden olmuştur. Enerji tüketiminde artış, birincil enerji kaynakları yeterli düzeyde olmayan ülkelerde enerji ithalatı, bağımlılığı ve cari açık surekli olarak artış göstermiştir. Fosil enerji arzı yetersiz olan Türkiye’ nin kalkınma hızını arttırabilmek için GSYİH’ nın önemli bir kısmını dış enerji girdilerine harcamak zorunda kalmaktadır. Bu da enerjide dış bağımlılığın ve cari açığın art-masında etkili olmaktadır. Çalışmada, 1990-2020 yıllarını kapsayan dönemde enerji bağımlılığı ile cari açık ilişkisi ADF, PP ve LS Birim Kök, Hacker ve Hatemi-J Simetrik ve zamanla değişen nedensellik testleriyle analiz edilmiş-tir. Test sonuçlarına göre 1995-2007, 2000-2010 ve 2010-2020 dönemleri için enerji bağımlılığından cari açığa, 1998-2007 ve 2008-2017 dönemler için ise cari açıktan enerji bağımlılığına doğru nedensellik ilişkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu bağlamda Türkiye’ de kalkınma ve ekonomik büyüme hedeflerinin gerçekleştirilebilmesi için enerji politikalarını alternatif enerji yatırımlarına doğru yapılması, enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesi ve verimliliğinin arttırılması gerekmektedir. Bunun için alternatif enerji yatırımlarının ve üretiminin arttırılması ile enerji bağımlılı-ğının ve cari açığın azaltılması mümkün olabilecektir.