Üniversite Kütüphanelerinin Elektronik Kaynakların Seçim ve Değerlendirilmesinde Yaşadığı Zorluklar

Abstract

Amaç: Çalışmanın amacı, üniversite kütüphanelerinin elektronik kaynakların seçim ve değerlendirilmesinde yaşadığı zorlukların tespit edilmesidir. Yöntem: Araştırma Türkiye’deki devlet üniversiteleri kütüphanelerinde elektronik kaynaklardan sorumlu personeller üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma, bütçe ve mevzuata bağlılıkları sebebiyle devlet üniversiteleri ile sınırlandırılmıştır. Örneklem, farklı FTE1 grupları içerisinden benzer bütçe ve disiplin yapıları doğrultusunda belirlenmiştir. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme çıktılarının yorumlanması ve nitel verilerin nicel veriye dönüştürülmesiyle elde edilmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşmeler, örnekleme dahil olan 24 kütüphaneyi temsil eden değişebilen sayıda kütüphane yöneticisi, birim ya da elektronik kaynak sorumlusu olan toplam 40 kişiyle gerçekleştirilmiştir. Görüşmelerden elde edilen verilerin nicel veriye dönüştürüldükten sonra yüzdelik dağılımı, sıklığı ve ortalaması hesaplanmıştır. Bulgular: Çalışmanın bulgularına göre, analiz edilen kütüphanelerde kaynak seçim kriterleri, koleksiyon kontrolü, deneme erişimleri, erişim sorunları, kullanım istatistiği, sağlayıcı ve yayıncı, personel, bütçe ve disiplin ihtiyacına yönelik zorlukların yaşandığı tespit edilmiştir. Kütüphaneler yapıları doğrultusunda zorlukların aşılması için farklı uygulamalar gerçekleştirmektedirler. Sonuç: Araştırma sonucunda üniversite kütüphanelerinin elektronik kaynaklar özelinde benzer zorlukları yaşadıkları görülmüştür. Kütüphanelerin örgüt yapısı, örgüt kültürü ve personelin tecrübeleri doğrultusunda farklı çözüm yolları uyguladığı görülmüştür. Elektronik kaynakların yönetiminde yaşanan zorlukların aşılmasına yardımcı olacak bir kılavuz bulunmamaktadır. Meslekte yeni olan kütüphanecilerin olduğu kadar tecrübeli kütüphanecilerin de diğer meslektaşlarıyla bilgi alışverişi ihtiyaçları bulunmaktadır. Bu doğrultuda zorlukların aşılması için yapılması gereken öncelikli iş kütüphanelerin yaşadıkları zorlukların listelenmesidir. Çalışma sonucunda, kütüphanelerin elektronik kaynakların seçim ve değerlendirilmesinde farklı önem derecesiyle benzer yöntemleri kullanmakta oldukları ve benzer zorlukları yaşamakta oldukları tespit edilmiştir. Özgünlük: Literatürde Türkiye’deki üniversite kütüphanelerinin karşılaştıkları zorlukları aşmak için mevcut uygulamalarını ortaya koyan sınırlı sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu araştırma ile Türkiye’deki devlet üniversitesi kütüphanelerinin elektronik kaynakların seçim ve değerlendirilmesinde benzer yöntemleri kullandıkları ve elektronik kaynak yönetiminde benzer zorlukları yaşadıkları ortaya çıkarmıştır.