Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenen B2 Düzeyindeki Öğrencilerin Yazılı Anlatımlarında Düşünceyi Geliştirme Yollarını Kullanım Durumları

Abstract

Bu çalışmanın amacı, B2 düzeyinde Türkçe öğrenen yabancıların yazılı anlatımlarında düşünceyi geliştirme yollarını kullanım durumlarını tespit etmek; bu yolların hangi oranda, yazının hangi üretimsel sürecinde (giriş, gelişme, sonuç) ve hangi yapılar tercih edilerek kullanıldığını belirlemektir. Çalışmanın modelini nitel araştırma tekniklerinden betimsel tarama oluşturmaktadır. Evrenin tamamına erişmek, zaman ve diğer imkânlar açısından mümkün olmadığından araştırma, çalışma grubu belirlenerek yapılmıştır. Çalışma grubunu 2018-2019 eğitim öğretim yılı bahar döneminde Gazi Üniversitesi TÖMER’de öğrenim gören B2 düzeyindeki 40 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın verilerini oluşturmak üzere öğrenciler-den, uzman görüşüne başvurularak belirlenen konulardan birine yönelik yazı yazmaları istenmiştir. Verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Ulaşılan sonuçlar, frekans (f) ve yüzde (%) değerleri ile tablolaştırılmıştır. Çalışmada ulaşılan temel bulgular şunlardır: Öğrenciler yazılı anlatımlarında toplam 143 düşünceyi geliştirme tekniği kullanmışlardır. Öğrenci başına düşünceyi geliştirme tekniği kullanımı ortalaması %3.57’dir. En çok kullanılan düşünceyi geliştirme tekniği karşılaştırmadır (%49.6). En az kullanılan teknik, tanık göstermedir (%2.09). Karşılaştırmadan sonra en çok kullanılan ikinci teknik örneklendirmedir (%25.8). En fazla kullanılan üçüncü teknik tanımlamadır (%14.6). Benzetme tekniği (%4.1) ve sayısal veriden faydalanma tekniği ise (%3.4) oranında kullanılmıştır. Öğrenciler düşünceyi geliştirme yollarını en çok gelişme bölümünde (%62.9), daha sonra giriş bölümünde (%22.3) kullanmışlardır. Düşünceyi geliştirme yollarının en az kullanıldığı yer ise sonuç bölümüdür (%14.6). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi özelinde gerek ders kitaplarındaki yazma etkinliklerinde gerekse alanyazında düşünceyi geliştirme yolları ile ilgili yeterli çalışma olmadığı görülmektedir. Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde, B2 düzeyindeki öğrencilere düşünceyi geliştirme yollarıyla ilgili işlevsel bir şekilde verilecek eğitim sonucunda öğrencilerin bu teknikleri uygun dil yapılarıyla zengin ve doğru bir şekilde kullanabilecekleri düşünülmektedir.