Affiliation:
1. HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ
Abstract
Bu çalışmada ortaokul Türkçe 5. ve 8. sınıf ders kitaplarındaki bilgilendirici metinlerde yer alan ve okuma sürecinde okuru yönlendiren söylemsel düzenlemelerin Tadros’un (1998) önerdiği Kestirim Kategorileri (Numaralandırma, İleri Etiketleme, Aktarım, Özetleme, Varsayma, Soru) çerçevesinde betimlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, çalışmada öncelikle Tadros’un sınıflaması araştırmacılar tarafından seçilen metin örnekleri üzerinden tanıtılmış, sonrasında mevcut sınıflama Türkçe ders kitaplarındaki bilgilendirici metinlerdeki söylemsel düzenlemelerin analizinde kullanılmıştır. Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması yöntemiyle tasarlanmıştır. Çalışmanın verileri doküman analizi tekniği ile elde edilmiş olup, çalışma kapsamında ortaokul Türkçe 5. ve 8. sınıf ders kitaplarında yer alan bilgilendirici metinler incelenmiştir. Çalışmada ulaşılan verilerin analizinde içerik analizi yöntemine başvurulmuştur. Çalışma sonucunda her iki düzeydeki metinlerde de çeşitli kestirim ifadelerine rastlandığı; 5. sınıf Türkçe ders kitabında en yüksek sıklığın Aktarım kategorisinde, 8. sınıf Türkçe ders kitabında ise Soru kategorisinde gözlemlendiği belirlenmiştir. Mevcut bulgular değerlendirildiğinde, söylemsel düzenlemelerin ana dili eğitiminin temel araçlarından biri olan ders kitaplarındaki temsiliyetinin, öğrencilerin okuma stratejisi geliştirme, biçimsel şema bilgilerini destekleme, metin türüne özgü dilsel düzenlemeleri fark etme ve metin alıcısıyla etkileşimde olan metinler üretebilmeleri bakımından önemli olduğu düşünülmektedir.
Publisher
Okuma Yazma Egitimi Arastirmalari
Subject
Microbiology (medical),Immunology,Immunology and Allergy
Reference55 articles.
1. Aksan, D. (2017). Anlambilim: Anlambilim konuları ve Türkçenin anlambilimi. Bilgi.
2. Bahar, M. A. (2017). 4MAT öğretim düzenine göre gerçekleştirilen üstbilişsel okuma eğitiminin üstbilişsel okuma stratejisini kullanma ve olgusal bilgilendirici metinleri anlama düzeyine etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
3. Bahar, M. A. (2021). Metindilbilim ve Türkçe öğretimi. F. Temizyürek ve T. Türkben (Ed.). Türkçe öğretimine genel bir bakış el kitabı içinde (s. 435-470). Pegem Akademi.
4. Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388. https://doi.org/10.31592/aeusbed.598299
5. Baran Çapraz, Ş. ve Diren, E. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 5. sınıf ders kitabı. Anıttepe.