Kimyasal Sıra Dışı Yıldızların Element Bolluklarını Araştırmak İçin Yeni Bir Yaklaşım

Abstract

Üzerinde çalıştığımız kimyasal sıra dışı yıldızlarda, merkezden yüzeye ve atmosfere doğru, konveksiyon ve radyasyon mekanizmaları ile madde ve enerji taşınımı olmaktadır. Bu alanda yaptığımız geçmiş dönem yıldız analiz çalışmalarında, Dominion Astrofizik Gözlemevi’nden elde edilen (R=67000 ve Sinyal/Gürültü ~ 200) optik bölge spektrumlarının yüksek çözünürlüklü analizini içeren spektroskopik teknikler kullanmaktaydık. Bu yöntemle elde edilen verileri kullanarak, hem Güneş benzeri kimyasal bolluk gösteren normal yıldızların hem de B, A, ve erken-F tayf türü manyetik olmayan kimyasal sıra dışı yıldızların element bolluklarını araştırdık. Ayrıca, “Four College Automated Telescope” cihazından elde edilmiş fotometrik verileri kullanarak manyetik özellikli kimyasal sıra dışı yıldızların fotometrik verilerini de çalıştık ve yayınladık. Yeni dönem çalışmalarımızda ise Şili’deki “Cerro Tololo Interamerican Observatory” merkezinde bulunan, Chiron eşel spektrometresinden (R=80000 ve S/N > 500) elde edilen yüksek çözünürlüklü veriler kullanılarak yıldızların element bollukları hakkında, kesinliği daha yüksek analizler yer almaktadır. Bu çalışmalar sayesinde örneğin, yıldızlar arasındaki küçük bolluk farklarını ortaya koymak mümkün olabilmektedir. Kimyasal sıra dışı A yıldızları üzerine yaptığımız element bolluk analizlerinde, element bollukları ile bu yıldızların evrimleri arasında ilişki kurma imkanlarının doğabileceği düşünülmektedir. Bu yıldızlardaki element bolluklarının merkezden dışa doğru aynı mı yoksa farklı mı olduğunu bilmek önemli bir veridir, bu veri söz konusu yıldızların fotometrik ışık değişkenliklerini açıklamada kullanılabilir. Kısaca, kimyasal sıra dışı yıldızların element bolluk verileri daha geniş bir bağlamda analizlenerek bu yıldızların evrim durumları hakkında makul çıkarımlar yapılabileceği düşünülebilir.