Türkiye’de Doğrudan Öğretim Yönteminin Kullanıldığı Araştırmaların İncelenmesi

Abstract

Özel gereksinimli bireylerin eğitsel gereksinimlerinin karşılanması ve zaman maliyet açısından etkili uygulamaların kullanılması son derece önemli görülmektedir. Bu uygulamalar arasında yer alan doğrudan öğretim yöntemine ilişkin Türkiye’de gerçekleştirilen uygulamaların betimlenmesi, öğretmen ve uygulamacılara yol göstermesi açısından son derece önemlidir. Bu bağlamda araştırmanın amacı; Türkiye’de 2000-2023 yılları arasında özel gereksinimli bireylerle yürütülmüş ve bağımsız değişken olarak doğrudan öğretim yönteminin kullanıldığı tek denekli araştırmaların, katılımcı özellikleri, hedef beceri, yöntem, araştırma modeli, veri analizi, araştırma türü, çalışmanın yürütüldüğü ortam ve etkililik değişkenleri açısından incelemektir. Araştırma kapsamına dahil edilen çalışmalar elektronik ortamda taranmış, ulaşılan çalışmalar ayrıntılı bir şekilde incelenmiş ve ölçütleri karşılayan 43 çalışmanın betimsel analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda, ulaşılan çalışmalarda daha çok zihin yetersizliği olan bireylerin katılımcı olarak yer aldığı, bireylerin çoğunun 7-11 yaşları arasında olduğu, çalışmaların çoğunda doğrudan öğretim yönteminin tek başına kullanıldığı, uygulamaların daha çok okul ortamında yürütüldüğü, araştırmaların bağımlı değişkenlerini büyük oranda akademik becerilerin oluşturduğu ve doğrudan öğretim yönteminin tüm çalışmalarda etkili olduğu bulgularına ulaşılmıştır. Ayrıca araştırmaların çoğunda tek denekli araştırma modellerinden çoklu yoklama modelinin ve grafiksel analizin kullanıldığı bulgularına ulaşılmıştır. Araştırma bulguları incelenen değişkenler ışığında tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.