Uzaktan Eğitimde Etiketlemeye İlişkin Nitel Bir Araştırma

Abstract

Bu araştırmada COVID-19 pandemisi nedeniyle uygulanan uzaktan eğitim sürecinde öğretmen ve öğrencilerin etiketleme olgusunu nasıl deneyimlediklerinin derinlemesine anlaşılması amaçlanmıştır. Çalışma, amaca uygun olarak nitel araştırma yöntemlerinden iç içe geçmiş tek durum deseni içinde tasarlanmış ve yürütülmüştür. Araştırma katılımcıları amaçlı örneklem yöntemlerinden maksimum örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırma verileri, 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Uşak’ta bulunan bir ortaöğretim kurumunda görev yapan öğretmenler ve öğrenim gören öğrencilerle yapılan görüşmelerden elde edilmiştir. Görüşme katılımcılardan izin alınarak kayıt edilmiştir. Elde edilen veriler içerik analiz yolu ile analiz edilmiştir. Her durum öncelikle kendi içinde ayrı ayrı analiz edildikten sonra çapraz durum analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda, uzaktan eğitim sürecinde öğretmen, öğrenci ve okul yöneticileri arasında etkileşimin sınırlı olmasına rağmen çeşitli etiketlerin kullanıldığı belirlenmiştir. Öğrenciler ve öğretmenler yapılan etiketlemelerin canlı derslere katılım, mesleki yeterlik ve performans, teknolojik yeterlik, insan ilişkileri ve iletişim gibi etkenlerden kaynaklandığını belirtmişlerdir. Bunun yanı sıra öğrencilerle yapılan görüşmelerde kişilerin yetenek ve çalışma hevesleri ile yaş etkeni, öğretmenlerle yapılan görüşmeler de ise kişilerin sosyo-ekonomik düzeyinin kişilerin etiketlenmesinde etken olarak belirlenmiştir. Ayrıca yapılan etiketlemelerin kişilerin etiketleri kabul etmesi, süreçten ve kişilerden uzaklaşması, etikete layık olma ve etiketleri ciddiye almama gibi tepkilerle sonuçlandığı ortaya konmuştur. Bu yönüyle araştırma etiketleme olgusunun uzaktan eğitim döneminde yoğun olarak yaşandığını göstermektedir. Araştırma sonuçlarına göre özellikle olumsuz etiketler eğitim öğretim süreçlerini ve okul içindeki ilişkileri olumsuz etkileyebilmekte, öğrencileri eğitim-öğretim süreçlerinden uzaklaştırabilmektedir. Bu nedenle öğrenci, öğretmen ve okul yöneticileri arasında yapılan etiketlemelerin (özellikle olumsuz ) azaltılmasına yönelik farkındalığın oluşturulması önerilmektedir.