Yaşam Seyri Teorisi Çerçevesinde Covid-19 Pandemisinin Çocuklara ve Ergenlere Etkisi

Abstract

Geniş çapta yaşanan sosyotarihsel olaylardan en çok zarar gören kesim çocuklar olmaktadır. Covid-19 pandemisinin herkesin hayatını olumsuz şekilde etkilediği gibi, bu etkilerin özellikle çocukları uzun vadede bir gölge gibi takip edeceği öngörülmektedir. Mevcut çalışmada, çocukların ve ergenlerin gerek okulların kapatılması gerekse sosyal çevrelerindeki dinamiklerin değişmesi sonucu nasıl ve ne derecede etkilendiklerini farklı bir bakış açısı ile değerlendirmek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, çocukların ve ergenlerin iyi oluş düzeylerini belirleyen mekanizmaların etkilerini inceleyen, 2020-2021 yıllarında yürütülmüş araştırmalar derlenmiş ve sonuçlar Yaşam Seyri Teorisi’nin merkeze aldığı; geçiş aşamaları, gelişimsel yörüngeler, bağlantılı yaşamlar ve tabakalaşma boyutları ile birlikte ele alınıp tartışılmıştır. Sonuç olarak pandeminin etkilerinin; bulunulan coğrafyaya, sosyal çevrenin tutumuna, ekonomik duruma ve hangi gelişimsel aşamada olunduğuna göre farklılık gösterdiği gözlenmiştir. Gelir seviyesi düşük olan çocukların sahip olduğu sınırlı olanakların, okulların kapanması ile daha da sınırlı hale geldiği, özel gereksinimli çocukların da sağlık ve gelişimsel takiplerinin sekteye uğradığı görülmüştür. Bunların yanında, çocuklar ile ergenlerde, pandemi sürecinde görülen psikolojik ve davranışsal etkilerin yaşa bağlı olarak değişiklik gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Son olarak araştırmadan elde edilen sonuçlara yönelik araştırma ve uygulama fikirleri sunulmuştur.