Gated Communities as Spatial Reflections of Neoliberal Urbanization and Türkiye

Abstract

Kent coğrafyası alanındaki çalışmaların son yıllarda odaklandığı konulardan biri kentsel mekânın neoliberal dönüşümüdür. Hızlı küreselleşmenin bir sonucu olarak neoliberalizm, kentleri, mekânın metalaştırılması şeklinde etkilemiştir. Özelleşmiş eğitim ve sağlık hizmetlerinin ortaya çıkışı, kentlerin ikamet dokusunun ve alışveriş merkezleri yoluyla da ticaretin ve tüketimin değişen karakteri, kentsel peyzajda neoliberalizmin ortaya çıkardığı önemli sonuçlar arasındadır. İkamet özelliklerinin değişimi açısından neoliberal kentleşmenin dikkat çekici sembollerinden biri güvelikli sitelerdir. Güvenlikli siteler, 1990’lardan bu yana Türkiye’nin büyük şehirlerinde ama yakın yıllarda daha küçük şehirlerde de hızla yayılmaktadır. Bu şekildeki bir kentleşme, kent sakinleri arasında bir ayrışmayı da beraberinde getirmektedir. Güvenlikli sitelere odaklanan bu makalenin amacı, neoliberal kentleşmenin hem genel anlamda hem de Türkiye’nin başlıca büyük şehirleri özelinde bir değerlendirmesini yapmaktır. Neoliberal politikalar, Dünya’da ve Türkiye’de hem fiziksel hem de sosyo-mekânsal bir farklılaşmaya ve ayrışmaya yol açmaktadır. Bu ayrışmada, güvenlik ve toplumsal prestij kaygıları önemli bir rol oynamaktadır.