Modeling the Change of the Turkish Air Transport Network (THUA): Dynamic Spatial - Complex Network Approach

Abstract

Havacılık sektörü yüksek ve kaliteli sosyal sermaye ve yüksek teknoloji içeren sermaye yoğun bir sektördür. Bu nedenle hem ülke ekonomileri hem de bölge ekonomileri için stratejik önem arz etmektedir. Hava taşımacılığı ağları dolaşımını sağladıkları yolcu, yük ve bilginin yanı sıra havacılık sektörünün tamamlayıcısı sektörlerin bölgelerde yerleşmesiyle yerli ve yabancı yatırımları da bölgelere çekebilmektedirler. Türk Hava Ulaşım Ağı (THUA), 1930'da başlayan neredeyse bir asırlık bir geçmişe sahiptir ve bugün dünyanın en büyük havalimanı ve küresel bir bayrak taşıyıcısı ile büyümeye devam etmektedir. Bu bağlamda, bu makale THUA’nın 2012-2017 periyodunda her yıl için mekânsal-karmaşık ağ analizlerini kullanarak değişimini modellemekte, makine öğrenmesi modelleri kullanarak THUA’da havalimanları arasında yeni bir bağın oluşum olasılığına sosyo-ekonomik ve ağ ölçütü tabanlı dinamiklerin etkilerini tahmin etmekte ve önemli sonuçlar ortaya koymaktadır. THUA her ne kadar seyrek bir ağsa da yoğunlaşma eğilimindedir. Yeni bağlar düğümler arasında rastlantısal olarak oluşmamakta aksine belirli havalimanları arasında oluşmaktadır. Gelir ve nüfus ve ayrıca derece merkeziliği ve kümelenme katsayısı havalimanı çiftleri arasında yeni bir bağın oluşma olasılığını arttırmaktadır.