EDİRNE VE ÇEVRESİNDE YAŞANAN YUNAN MEZALİMİ (1919-1922)

Abstract

Birinci Dünya Savaşı sonucunda imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması’yla Osmanlı Devleti’nin toprakları işgale açık hale geldi. İtilaf Devletleri ateşkes antlaşmasının maddelerine dayanarak Osmanlı topraklarını işgal etmeye başladı. İşgal edilen yerler içerisinde Edirne ve çevresi de bulunmaktaydı. Bölgeyi işgal eden Yunanlar Osmanlı Devleti’nde yaşayan yerli Rumları kışkırtmış ve onlardan Rum çeteler oluşturmuştur. Bu çeteler Yunanistan’dan gelen Yunan askerleriyle beraber Edirne ve çevresinde gece ve gündüz katliam, gasp, hırsızlık, yaralama, baskın, tutuklama, sürgün, işkence vs. gibi birçok mezalimde bulunmuştur. Sadece Türk ve Müslümanlar değil Rumlar da bu mezalimde zarar görmüştür. Sivillerle beraber görev başındaki kamu görevlileri ile emniyet güçleri de mezalime uğramıştır. Kadın, erkek, yaşlı ve genç herkes Yunanların hedefi olmuştur. Tüm yaşananlar, Yunanların bölgede Türklerin Rumları katlettiği ve Rumların nüfusun çoğunluğunu oluşturduğu yönündeki iddialarının gerçeği yansıtmadığını ortaya koymuştur. Yunanlar, İtilaf Devletleri’nden gördükleri destek sayesinde Edirne ve çevresindeki tüm faaliyetlerini planlı ve sistematik bir şekilde gerçekleştirmiştir. Mondros’un kısıtlamalarına rağmen jandarma bölgede yaşanan olayları titizlikle araştırmış ve asayişi yeniden tesis etmeye çalışmıştır. Mondros Ateşkes Antlaşması sonrasında Yunan mezaliminin yaşandığı yerler arasında Edirne ve çevresi de bulunmasına rağmen yapılan akademik çalışmalar Batı Anadolu ve Batı Trakya üzerine yoğunlaşmıştır. Literatürde yeterince yer bulamayan bu durum, çalışmanın kaleme alınmasını gerekli kılmıştır. Çünkü Edirne ve çevresinde Yunan mezaliminde yaşananlar ortaya çıkarılmadan kalmıştır. Bu çalışma ile Batı Anadolu ve Batı Trakya’da yaşanan mezalimin aynısının Edirne ve çevresinde de yaşandığını ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Bu maksatla Osmanlı Arşivinde tarama yapılmıştır. Bulunan çok sayıda belge doküman analizi tekniği kullanılarak incelenmiştir. Çalışmada Edirne ve çevresinde yaşanan bazı olaylara yer verilerek mezalimin boyutu ortaya konmuştur.