Türkiye’de bir LPG dolum terminali için buhar bulutu patlama riskinin sonuç analizi yaklaşımı ile değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada; Türkiye’de faaliyet gösteren bir LPG (sıvılaştırılmış Propan gazı) dolum tesisinde, Temmuz 2017 tarihinde yaşanan yaklaşık 15 dakikalık bir ramak-kala LPG dispersiyonu kayıtlarına dayanılarak, ALOHA© (Areal Locations of Hazardous Atmospheres v.5.4.4) ve MARPLOT haritalama yazılımları üzerinden bir “Sonuç Analizi Modelleme” çalışması gerçekleştirilmiştir. Patlama simülasyonu sonucu meydana gelen aşırıbasınç (Ps; Pascal) dalgasının; seçilen hasas lokasyonlarda canlı, yapı ve tesis ekipmanları üzerinde oluşturacağı hasar olasılıkları Probit(olasılık) fonksiyonları ile değerlendirilmiştir. Tüm LPG buhar bulutu patlama senaryoları için üç tür zarar görebilirlik(hasar) türü belirlenmiştir. Bu hasar türleri; “Yapıların Yıkılması”, “Yapı Hasarı Kaynaklı Ciddi Yaralanma veya Ölüm” ve “Camların Parçalanması” şeklinde tanımlanmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre; 15 dakika (daha önce yaşanan ramak-kala LPG dispersiyon süresi) boyunca S-01(1,7 mm: çok küçük sızıntı delik çapı), S-02(5,5 mm: küçük sızıntı delik çapı), S-03(22,4 mm: orta sızıntı delik çapı) senaryolarında oluşan LPG buhar bulutu kütlesinin patlaması ile oluşacak hasar canlı ve yapılar üzerinde sınırlı bir etkiye sahip iken (patlama noktasına olan mesafe ve gaz dispersiyon yönüne bağlı etkiler), tank çiftliğinde domino etkisi sonucu daha büyük patlama olaylarına sebebiyet verebileceği öngörülmektedir. S-04 senaryosu için yakın mesafedeki lokasyonlarda “Camların Parçalanması” riski söz konusudur. (A: Tesis içi kumanda odası %99, B: Komşu tesis idari bina %99) S-05 senaryo sonucuna göre; patlayabilir buhar bulutu kütlesindeki artışa paralel olarak ölüm ve yapısal yıkım olasılığı yakın lokasyonlar için %76 ve %90 seviyelerine çıkmaktadır.