Türkiye yangın yönetmeliğine göre toplanma amaçlı yapıların tahliye performansının simülasyon tabanlı analiz edilmesi-Reference-Cited by-同舟云学术

Türkiye yangın yönetmeliğine göre toplanma amaçlı yapıların tahliye performansının simülasyon tabanlı analiz edilmesi

Published:2024-05-20 Issue:4 Volume:39 Page:2343-2352
ISSN:1300-1884
Container-title:Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi
language:
Short-container-title:

Author:

Satır Muhsin Selçuk¹^ORCID,Topraklı Abdurrahman Yağmur¹^ORCID

Affiliation:

1. GAZİ ÜNİVERSİTESİ, MİMARLIK FAKÜLTESİ, MİMARLIK BÖLÜMÜ

Abstract

Bu çalışmada, kuralcı (prescriptive) yaklaşımla hazırlanmış olan “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik” in getirdiği tanımlayıcı/sınırlayıcı standartların tahliye süresi bağlamında performatif sonuçlarının analiz edilerek kritik edilmesi amaçlanmıştır. Yönetmeliğin getirdiği sınırlılıkların tanımlanması ile yapılan simülasyonlar sonucu, yönetmeliğin toplanma amaçlı yapılar sınıfına dair tahliye süresi performansı ölçülmüştür. Bu bağlamda yönetmelikteki en yoğun kullanıcı yükü tanımını içeren 3 farklı toplanma amaçlı sınıfın analiz edilmesi amaçlanmıştır. Hazırlanan A, B ve C senaryolarının her biri farklı kullanıcı sayısına sahip 230 alt senaryodan meydana gelmektedir ve toplamda 690 farklı alt senaryo oluşturulmuştur. Çalışma kapsamında elde edilen bulgular incelendiğinde en dikkat çekici sonuçlardan birisi, tahliye süresinde ana etmenin kullanıcı yükü (sayısı) olduğudur. A, B ve C senaryoları, tahliye süresi bağlamında benzer sonuçlar vermişlerdir. Çalışmanın bir diğer önemli sonucu, yönetmelikte belirtilen kişi başına düşen çıkış genişliğinin aynı şartların korunması için gerekenden bir miktar fazla olduğudur. Ayrıca, yönetmeliğin, binalarda yangının yayılma hızını azaltmak ve bina kullanıcılarının kaçabileceği bir alan sağlamak amacıyla getirdiği kompartıman alanı sınırlamasının tahliye süresine bir etkisi bulunmamaktadır. Yapılan bu çalışmada, yönetmeliğin en yoğun kullanıcı yükü tanımına sahip 3 farklı toplanma yapısının yangın yönetmeliğine uygun yapılmış bir binada verebileceği minimum tahliye süresi değerleri tespit edilmiştir. Bulunan değerlerden daha kısa tahliye sürelerinin elde edilebilmesi için yönetmelik sınırlarından daha büyük çıkış kapasitesinde bir tasarım yapılmalıdır. Dolayısıyla çalışmanın bulguları, birçok çalışmaya yön gösterici olacaktır. Bundan sonraki yönetmelik düzenlemelerinde kuralcı tanımlar dışında performatif tanımlamalara yer verilerek performans tabanlı analizlerin önü açılması, yetkin kişiler tarafından yapılacak performans analizleri ile normatif tanımların esnetilebilmesi tavsiye edilmektedir. Aksi durum tasarım kısırlığına yol açmaktadır.

Publisher

Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University

Reference14 articles.

1. 1. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.2709.pdf. Yayın tarihi 1982. Erişim tarihi Nisan 3, 2023.

2. 2. Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2007/12/20071219-2.htm. Yayın tarihi 2007. Erişim tarihi Nisan 3, 2023.

3. 3. Nour, M. Fire Safety Design System between Performance-Based vs Prescriptive Design-Tools and Challenges, Graduation Thesis, Texas A&M University, Safety Engineering, Texas, 2018.

4. 4. Span, M. Prescriptive Vs. Performance Building Codes, Building Design Construction Networks. https://www.bdcnetwork.com/blog/prescriptive-vs-performance-building-codes.Yayın tarihi 2019. Erişim tarihi Nisan 3, 2023.

5. 5. Hadjisophocleous, G.V., Benichou N., Tamim A.S., Literature Review of Performance-Based Fire Codes and Design Environment, J. Fire Prot. Eng. 9, 12–40, 1998.