Bütünleşik sipariş gruplama ve zaman pencereli araç rotalama problemi

Abstract

Online alışveriş, Covid-19 pandemi döneminde oldukça yaygınlaşmış ve sonrasında ise kalitesi arttırılarak kalıcı hale getirilmiştir. Online alışveriş süreci, özellikle müşterilerin, siparişlerinin ulaştırılması için zaman penceresi belirttiği hali ile, şirketler için etkin bir hale getirilene kadar yönetilmesi oldukça maliyetli ve zor bir süreçtir. Müşterilerin sipariş etmiş olduğu ürünler müşterilere zamanında ve doğru kalitede ulaştırılmadığı takdirde hem müşteri kaybı hem de maliyete neden olmaktadır. Bu yüzden, bu zorlu sürecin verimli bir şekilde yönetilmesi oldukça önemlidir ve doğru bir yönetim için depo içi ve depo dışı süreçlerin eş zamanlı olarak yürütülmesi gerekmektedir. Bu süreçler depo içinde sipariş toplama sürecinin bir alt dalı olan sipariş gruplama, depo dışında ise bir dağıtım problemi olan araç rotalama süreci olmaktadır. Bu iki süreç entegre olarak düşünülürse, bütünleşik Sipariş Gruplama ve Araç Rotalama Problemi oluşmaktadır. İlgili probleme zaman faktörü eklenmesi ile problem bütünleşik Sipariş Gruplama ve Zaman Pencereli Araç Rotalama Problemi (SG_ZP_ARP)’ ne dönüşmektedir. Bu çalışmada, SG_ZP_ARP için literatürdeki çalışmalar sınıflandırılarak incelenmiş ve yeni bir karma tamsayılı doğrusal olmayan programlama modeli geliştirilmiştir. Geliştirilen bu model, belirli koşullar altında doğrusallaştırılmış ve paket çözücü programlar ile yalnızca küçük boyutlu veri setinin bir kısmı çözülebildiğinden dolayı, problemin çözümü için bir metasezgisel arama algoritması olan Genetik Algoritma yaklaşımı önerilmiştir. İlgili alanda mevcut problem için test verileri olmadığından dolayı alt problemlerin test verileri araştırılmış ve bulunan literatürdeki test verileri ile problemleri problemin uygulaması yapılan bir firmanın bazı verileri entegre edilerek problem için test verileri literatüre eklenmiştir.