Türkiye biyomikritik kireçtaşının doğal hidrolik bağlayıcı üretiminde ham madde olarak kullanım olanaklarının araştırılması

Abstract

Tarih boyunca çok çeşitli bağlayıcılar yapılarımızda kullanılmıştır. Antik dönemlerden beri kullanılan hava kireci, hidrolik karakterli olmadığından puzolanik katkılarla birlikte kullanılmış ve suya karşı dayanımı arttırılmıştır. Hidrolik bağlayıcılar hem havada hem suda katılaşma özelliği gösteren inorganik esaslı bağlayıcılardır. 18. yüzyılda hidrolik bağlayıcıların bulunmasıyla, hava ile sertleşen bağlayıcılar zamanla yerini hidrolik esaslı bağlayıcılara, 20. yüzyılın başlangıcından sonra ise çimentoya bırakmıştır. “Doğal” olarak nitelendirilen bağlayıcıların diğer hidrolik bağlayıcılardan farkı üretiminde doğal olarak uygun kimyasal içeriğe sahip tek bir taş kaynağının kullanılmasıdır. Bu çalışma kapsamında, ülkemizde yaygın olarak bulunan biyomikritik kireçtaşı kaynağı ile “doğal hidrolik bağlayıcı” üretim olanakları deneysel olarak incelenmiştir. Hammadde özellikleri analitik olarak belirlendikten sonra 750 oC, 850 oC, 950 oC ve 1050 oC sıcaklıklarda kalsine edilmiştir. Üretilen bağlayıcılar ile birlikte ticari ürün olan kuvvetli doğal hidrolik kireç (NHL 5) bağlayıcısı kullanılarak dökümler yapılmış ve sonuçlar karşılaştırmalı olarak verilmiştir. 850 oC sıcaklıkta kalsine edilen bağlayıcı ve NHL5 ile üretilen harçlar benzer fiziksel ve mekanik özellikler göstermektedir. 750 oC sıcaklıkta kalsine edilen bağlayıcıyla üretilen harçlarda serbest kirecin zamana bağlı hacim artışından kaynaklı dayanım kaybı tespit edilmiştir. 950 oC ve 1050 oC sıcaklıklarda kalsine bağlayıcı ile üretilen harçlarda ise hidratasyon sırasında ısınma (ekzotermik reaksiyon) tespit edilmiştir. Sonuç olarak biyomikritik kireçtaşı ile doğal hidrolik bağlayıcı üretimi sağlanmıştır.