Sürdürülebilir bina yenilemeye ilişkin maliyet etkin tasarım karar modeli

Abstract

Kentsel dönüşüm çalışmaları kentlerde deprem güvenliği ile birlikte birçok farklı iyileştirmenin de yapılabilmesi için fırsat oluşturmaktadır. Türkiye’de kentsel dönüşüm uygulamalarının bir türü olarak görülen parsel ölçeğinde bina yenileme, tekil olarak gerçekleştirilen projelerin sayılarının çokluğu nedeniyle kent genelinde oldukça geniş bir alanda etki yaratmaktadır. Sürdürülebilirlik kavramı, yapı sektöründe özellikle binaların enerji, malzeme ve su tüketimlerinin yüksek olması ve atık üretimi ve sera gazı salınımında binaların büyük pay sahibi olması nedeniyle önem kazanmaktadır. Kentsel dönüşüm uygulamalarının, yerel koşullara uygun ve yasal gereklilikler doğrultusunda oluşturulan, çevresel, ekonomik ve sosyal sürdürülebilirlik ilkelerini sağlamayı amaçlayan yöntemler kullanılarak uygulanması yapılı çevrede sürdürülebilirlik açısından gerekli görülmektedir. Çalışmanın amacı, Türkiye’de parsel ölçeğinde bina yenileme uygulamalarının koşullarına uygun, sürdürülebilirliğin üç bileşenini kapsayan, yüklenici firmalar için konut yapılarının tasarım sürecinde maliyeti göz önüne alarak sürdürülebilirliği maliyet etkin olarak sağlayacak bir karar modeli geliştirmektir. Bu doğrultuda çalışmada öncelikle, Delphi tekniği ile uzman paneli oluşturulmuş, daha sonra bir uzman anketi uygulanmış ve analitik ağ süreci ile karar verme modeli kurgulanmıştır. Çalışmanın son aşamasında oluşturulan model kurgusu bir örnek çalışma ile test edilmiştir. Örnek çalışma sonucunda, ısıl geçirgenlik değeri diğer seçeneklerden daha düşük olan, yenilenebilir enerji kullanabilen, duyarlı malzeme seçimleri yapılmış ve su kullanımının azaltılmasını sağlayan sistemlerin yer aldığı bir tasarım seçeneği katılımcılar tarafından en uygun seçenek olarak belirlenmiştir.