1840 (H. 1256) Temettuat defterlerine göre Yörükan cemaatlerinin sosyo-ekonomik yapısı: Balya kazası örneği

Abstract

Temettuat defterleri, Tanzimat Döneminde Osmanlı Devleti’ndeki yerleşim birimlerinin sosyo-ekonomik yapısını ortaya koyması açısından büyük bir öneme sahiptir. Defterlerden ilgili yerin demografisi, mesleki yapısı, tarım ve hayvancılık faaliyetleri, yıllık gelirleri ve ödedikleri vergi gibi birçok bilgi elde etmek mümkündür. Çalışmada öncelikle Temettuat defterlerine göre hane reisi ile birlikte hanede yaşayan erkeklerin adı, baba adı, varsa lakap ve unvanları, fiziksel özellikleri ve yaşları ile ilgili elde edilen istatistiki veriler doğrultusunda Yörükan cemaatlerinin tipolojik özellikleri ve nüfus yapıları incelenerek sosyal ve demografik özellikleri ortaya çıkarılmıştır. Ardından Temettuat defterlerinde yer alan hanelere kayıtlı olan tarla, bağ dönümleri, zeytincilik ve hayvancılığın yanı sıra toplam servet ve gelirleri ele alınarak Yörükan cemaatlerinin iktisadi yapısı ile ilgili değerlendirmeler yapılmıştır. Böylece Temettuat defterlerinin sosyal ve iktisadi tarih araştırmaları için zengin bir kaynak teşkil ettiği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışma Balya kazasının ve bölgede yaşayan Yörüklerin tarihine katkı sunmak amacıyla yapılmıştır.