Cumhuriyetin ilk yıllarında Türk sanat politikası

Abstract

Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş aşamasından başlayarak, savaş yıllarının getirdiği maddi ve manevi zorluklara rağmen belirli bir kültür ve sanat politikasının belirlendiği görülmektedir. Yurtdışından alanında üst düzey eğitimciler getirilerek, çeşitli raporlar hazırlanmış, bu raporlar doğrultusunda sanat ve kültür politikasının ne denli önemli olduğu vurgulanarak, eğitim kurumlarında köklü değişiklikler yapılmıştır. Okulların fiziki şartları iyileştirilmeye çalışılmış, yabancı uyruklu eğitimciler görevlendirilmiş, Ankara’da yeni sanat okulları kurulmuş, yetenekli ve yaratıcı bireyler, önü açılmak suretiyle bu okullara yerleştirilmişlerdir. Bu dönemde sanat hareketleri, milli bilinç kavramı etrafında birleşmiş, yerel unsurlara aidiyet kazandırılarak, evrensele ulaşma çabasının motive edildiği görülmüştür. Anadolu görünümleri, seferberlik yılları, zaferler, köy yaşamı, şehirli insanların hayatlarından kesitler, manzaralar, istihsal, tarımla uğraşanlar, kalkınma mücadelesi, aile unsuru, okuma yazma etkinlikleri, balıkçılar, Atatürk ve silah arkadaşlarının portreleri, natürmortlar, devrimler gibi konular, cumhuriyetin ilk yıllarında ressamların öncelikli eserleri arasında yer almıştır. Anadolu’nun çeşitli illerinde açılan sergiler vasıtasıyla ressamlar halkla buluşmuş, halkın bu sergilere yeterli ilgiyi gösterdiği görülmüştür. Ressamların devlet desteğiyle yurdun çeşitli illerine giderek resim yapmaları teşvik edilmiş, bu kapsamda “Yurt Gezileri” adı altında etkinlik düzenlenmiştir. Sanatın, geniş kitlelere hitap etme gücü, yeni kurulan devlet yöneticilerinin yüksek kültür seviyelerinin göstergesi olarak önemsenmiş ve büyük şehirlerin merkezlerine dikilen anıt heykellerle, halkın gücü ve millet iradesinin farkındalığı ortaya koyulmuştur.