Coğrafi Mekânın Yaşlanma Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi

Abstract

Endüstrileşme ve kentleşme ile beraber insanlığın yüz yüze kaldığı önemli bir değişim olarak yaşlı nüfusun toplum çerisindeki oranının artması rahatlıkla not edilebilir. Bu durum, başta Avrupa olmak üzere dünya toplumlarının ve özelde de Türkiye’nin gündeminde olan bir süreç olarak da ifade edilebilir. Yaşlılık tanımları ile beraber yaşlanma tecrübeleri de birbirinden farklı olmaktadır. Coğrafi mekânın yaşlanma üzerindeki etkisi nedir? Bu araştırma sorusuna cevap bulabilmek amacıyla Yozgat ilinin Sorgun ilçesine bağlı Bahadın kasabasında yaşayan altmış yaş üzeri 101 kişi ile yüz yüze olacak şekilde yarı yapılandırılmış anketler yapılmıştır. Katılımcıların bir kısmı (15), 2019 yılında bu kasabada kurulmuş olan Bahadın Yaşlı Bakım Merkezinde kalırken, 18 kişi evinde kalmasına rağmen bu merkezden hizmet almakta (evin temizliği, sobanın yakılması, yemek yapılması gibi) ve geri kalan 68 kişi ise aynı beldede yaşıyor olsa da bu vakıf ile doğrudan temasları bulunmamaktadır. Elde edilen veriler SPSS26 programı kullanılarak sistematik bir şekilde analiz edilmiştir. Kırsal bir yerleşim birimi olan Bahadın kasabasının altmış yaş üzeri sakinleri sağlık hizmetlerine erişim gibi bazı sınırlılıkları not etseler de genel olarak yaşadıkları bölgeden memnunlar ve alternatif bir yeri hayatlarının geri kalanını devam ettirmek için düşünmemektedirler. Buna ek olarak sivil inisiyatifle kurulmuş olan Bahadın Yaşlanma Vakfı ile mekânın ve konumun işlevine ve anlamına yaşlılar açısından olumlu katkılar yapıldığı tespit edilmiştir. Mevcut durumda sınırlı sayıda insana hizmet veren bu vakıf, potansiyel olarak belde sakinlerinin yaşlılık evreleri için genelde kentlerde rastlanan bir şekilde alternatif bir seçenek sunmaktadır. Bu durum yaşlanma perspektifinden bakıldığında coğrafi mekân temelli sınırlılıkları azaltırken, işlevsel olma adına anlamlı hale gelmektedir.