Abstract
Günümüzde internetin yaygın kullanımıyla, bilgi kaynaklarındaki doğru bilgiye erişimi önemli kılmaktadır. Bilgi kaynaklarının artmasıyla birlikte özgün içeriğe sahip bilgiye erişim güçleşmektedir. Bu nedenle metin özetleme yöntemlerinin önemi giderek artmaktadır. Haber metinleri gibi önemli temel bilgi kaynaklarının etkili bir şekilde özetlenmesi günümüzde bir gereklilik haline gelmiştir. Bu çalışmada haber metinlerinin etkili bir şekilde özetlenmesi için Malatya merkezilik algoritmasını temel alan bir özetleme yaklaşımı önerildi. Önerilen yaklaşımda orijinal metin tanımlayıcıların çıkarılması, kelime köklerinin elde edilmesi gibi çeşitli ön işlemlerden geçirilerek graf yapısına dönüştürülür. Graf’a dönüştürülen metin için Malatya merkezilik algoritması kullanılarak graftaki düğümlerin Malatya merkezilik değerleri hesaplanır. Bu değerler dikkate alınarak metin özetini oluşturan özetler seçilir. Seçilen özetler graftan çıkarılır. Oluşan yeni graf yapısı için merkezilik değeri hesaplanarak seçim işlemleri devam ettirilir. Graf Teorisi ve Malatya merkezilik algoritmasının birlikte kullanımı, haber metinlerinin özetlenmesinde verimliliği artırdığı gösterildi. Bununla birlikte haber içeriklerinin anlamlı bir şekilde özetlenmesi sağlandı. Bu yaklaşımın başarısını değerlendirmek amacıyla BBC veri seti üzerinde toplamda 2224 ingilizce haber metniyle kapsamlı bir şekilde test edildi. Çalışmada haber metinleri etkili bir şekilde özetlendiği yapılan testlerle ve alınan etkili rouge değerleriyle gösterildi. Graf teorisi ve Malatya merkezilik algoritması, bilgiye erişimi kolaylaştırmak ve anlam düzeyinde etkileşimi artırmak adına önemli bir potansiyele sahip olduğu gösterildi. Elde edilen uygulama sonuçları, haber metinlerini daha anlamlı bir şekilde sunabileceğini ve etkili özetler üretilebileceğini göstermektedir.
Publisher
International Journal of Informatics Technologies
Reference28 articles.
1. Yakut, S., Oztemiz, F., & Karci, A. "A New Approach Based on Centrality Value in Solving the Minimum Vertex Cover Problem: Malatya Centrality Algorithm." Computer Science. Volume Vol:7, Issue Issue:2, 81 - 88. (07.12.2022)
2. Bakan, C. & Yakut, S. "Development of Text Summarization Method based on Graph Theory and Malatya Centrality Algorithm." Computer Science. Volume: IDAP-2023. (18.10.2023)
3. Yakut, S., Öztemiz, F., & Karcı, A. "A New Approach Based on Centrality Value in Solving the Maximum Independent Set Problem: Malatya Centrality Algorithm." Computer Science, Vol:8(Issue:1), 16-23. (2023)
4. Tülek, M. "Türkçe için Metin Özetleme." (2007)
5. Khushboo S. Thakkar, R.V. Dharaskar, & M.B. Chandak. "Graph-Based Algorithms for Text Summarization." IEEE. 10.1109/ICETET.2010.104. (2010)