Affiliation:
1. HATAY MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ
Abstract
Gıda tedarik zincirlerinde, üretimin ve kalitenin sürdürülebilirliği dünya genelinde yıllardır tartışma konusudur. Son yıllarda gıda ürünlerinde kaliteye ve güvenliğe ilişkin problemlerin dikkat çektiği ülkelerden biri de Türkiye’dir. Bu sebeple çalışmada son beş yılda ülkelerin Gıda ve Yem için Hızlı Alarm Sistemi (Rapid Alert System for Food and Feed) üzerinden Türkiye menşeli ürünler için yapmış oldukları bildirimler kullanılarak, tedarikçi konumunda bulunan Türkiye’nin, müşterisi konumunda bulunan sisteme üye ülkelere gönderdiği ürünlerde meydana gelen kalite problemleri analiz edilmiştir. Çalışmada, bildirimler müşteri şikâyeti olarak değerlendirilmiştir. Öncelikle son beş yılda gıda ürünlerindeki tüm bildirimler ele alınarak genel durum hakkında çıkarımlar yapılmıştır. Sınır reddi bildirimleri detaylı olarak analiz edilmiştir. Çalışma sonuçları incelendiğinde, her yıl için sınır reddi bildirimlerinin %61’in üzerinde olduğu görülmüştür. Son beş yılda en çok problemin yaşandığı ürün gruplarının meyveler ve sebzeler, sert kabuklu yemişler ve tohumlar, otlar ve baharatlar olduğu ortaya çıkmıştır. Pareto Analizi sonuçları incelendiğinde ürünlerin sınırda iade edilmesine sebep olan faktörlerin %89,64’lük bölümünün ürünlerdeki pestisit kalıntıları ve mikotoksinlerin oluşturduğu görülmüştür. Çalışmada, kalite problemlerinin çözümüne yönelik öneriler tedarikçi ülke ve tedarik zinciri üyeleri bazında açıklanmıştır.
Reference88 articles.
1. Ağır, S., Karakoç, U. & Topal, A. (2023). Yeşıl dönüşüm ve Türkıye’de gıda ve tarım sektörü (1. Baskı). Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Yayınları – 39.
2. Akdeniz İhracatçı Birlikleri (2024). Cumhuriyetin 100'üncü yılında yaş meyve sebze ihracatı rekorla taçlandı. 25 Ocak 2024, https://www.akib.org.tr/tr/haberler-cumhuriyetin-100uncu-yilinda-yas-meyve-sebze-ihracati-rekorla-taclandi.html.
3. Alshannaq, A. & Yu, J. H. (2021). Analysis of EU Rapid Alert System (RASFF) notifications for aflatoxins in exported US food and feed products for 2010–2019. Toxins, 13(2), 90. https://doi.org/10.3390/toxins13020090
4. Amidžić, M., Banović Fuentes, J., Banović, J. & Torović, L. (2023). Notifications and health consequences of unauthorized pharmaceuticals in food supplements. Pharmacy, 11(5), 154. https://doi.org/10.3390/pharmacy11050154
5. Aydin, E. & Yorulmaz, A. (2022). Analysis of RASFF notifications on fats and oils. Rivista Italiana Delle Sostanze Grasse, 99(1), 7-12.