IMAGINING THE CITIES OF THE FUTURE WITH THE CHARACTERISTICS OF 20TH CENTURY URBAN UTOPIA AS AN IDEAL CITY MODEL

Abstract

20. yüzyıl, insanlık için büyük dönüşümlerin yaşandığı bir dönem olmuştur. Hızlı endüstrileşme, teknolojik ilerlemeler, toplumsal değişimler, kentleşme sürecini hızlandırmış olup, dünya genelinde kentsel alanlarda yoğun nüfus artışlarına yol açarak birçok sorunu da beraberinde getirmiştir. Bu sorunlardan ilki, planlama ve altyapı eksikliklerinin neden olduğu çevresel bozulma, yaşam kalitesinin düşmesi olarak bilinmektedir. Bu bağlamda, 20. yüzyılın ortalarından itibaren, ideal bir kent modeli oluşturma fikri önem kazanmıştır. İdeal bir kent modeli oluşturma fikri, daha sağlıklı, sürdürülebilir, adil, yaşanabilir bir çevrede insanların yaşamasını amaçlayan bir ‘‘kent ütopyası’’ oluşturmayı hedeflemiştir. Bu çalışma, 20. yüzyıl kent ütopyalarının özelliklerini ve ideal kent modeli için özelliklerini incelemeyi, günümüzde uygulanabilirliği, başarıları, sınırlamalarını da ele almayı amaçlamaktadır. İdeal bir kent modeline dair farklı perspektifler sunmanın yanı sıra, geçmişten günümüze kentsel planlama anlayışının nasıl değiştiğini, kentlerin geleceğine nasıl yansıdığını anlamamıza yardımcı olmaktadır. Bu çalışma, 20. yüzyılın sanayileşme sürecinde ortaya çıkan kent ütopyaları olarak bilinen kent modeli önerilerini ele alarak, ABD, İngiltere, Fransa’da ortaya atılan kent ütopya modellerini incelemektedir. Her üç ülkede de farklı kent ütopyaları önerilmiştir, ancak amaçları genel olarak kent yaşamını daha iyi hale getirerek iyileştirmektir. Bu üç önemli kent plancısı, Howard, F. L. Wright ve Le Corbusier, kendi tasarımlarında farklı yaklaşımlar benimsemişlerdir. Bu kent modelleri, literatür taraması yoluyla araştırılmış olup, üç farklı kent modelinin benzerliklerini, farklılıklarını ortaya koyarak bu modellerin ne ölçüde uygulanabilir olduğunu, insan sağlığı ve yaşamı açısından ne kadar uygun olduğunu tartışmaktadır.