Klinik Yönetişim İklimi ve Hasta Güvenliği Kültürü Üzerindeki Sosyo-demografik Özelliklerin Belirleyiciliği: Türkiye Perspektifi

Abstract

Amaç: Yapısal eşitlik modellemesi (YEM) ile klinik yönetişim iklimi (KYİ) ve hasta güvenliği kültürü (HGK) üzerinde sosyo-demografik özelliklerin etkisinin incelenmesidir. Gereç ve yöntem: Kesitsel nitelikteki bu araştırma; Haziran 2020-Nisan 2021 tarihleri arasında İstanbul’da farklı statüdeki 9 hastanede 2.055 hekim ve hemşire ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri, kişisel bilgi formu, klinik yönetişim iklim ölçeği (KYİ) ve hasta güvenliği kültürü (HGK) ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde IBM SPSS 24.0 ve AMOS 24.0 programları kullanılmıştır. Bulgular: Klinik yönetişim ikliminin (KYİ), hasta güvenliği kültürü (HGK) üzerindeki etkisinde toplam sekiz demografik özelliğin dahil edildiği path (yol) analizi sonucu; demografik özelliklerle KYİ’nin yaş ve öğrenim düzeyine göre farklılık gösterdiği bulunurken (R2=0,031), HGK’nın ise, cinsiyet, yaş ve öğrenim düzeyine göre farklılık gösterdiği (R2=0,063) bulunmuştur. Ayrıca, çalışmamızda analiz sonucu modele dahil edilemeyen ve anlamsızlık oluşturan diğer beş sosyo-demografik özellik (iş tecrübesi, hastane türü, akreditasyon durumu, KY ve HG eğitimi alma) Kruskall Wallis ve Mann Whitney U testiyle incelenmiş ve klinik yönetişim ikliminin hastane türüne göre, hasta güvenliği kültürünün ise, sosyo-demografik özelliklerin tamamına göre istatistik olarak anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur. Sonuç: Hekim ve hemşirelerin demografik özelliklerinin klinik yönetişim iklimi ve hasta güvenliği kültürü üzerindeki belirleyiciliği oldukça düşüktür. Bu çalışma, farklı statüdeki hastanelerde YEM ile gerçekleştirilen ilk çalışmadır. Bu nedenle elde edilen sonuçların, literatüre ve sağlık alanındaki karar vericilere katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Hasta güvenliği kültürü, hekim ve hemşireler, klinik yönetişim iklimi, yapısal eşitlik modeli