2010-2022 Yılları Arasında Yapılmış Akılcı Duygusal Davranış Terapi Odaklı Çalışmaların İncelemesi

Abstract

Çalışmanın amacı, Akılcı Duygusal Davranış Terapi (ADDT) temelli, 2010-2022 yılları arasında Türkiye’de yapılmış araştırma makalelerini derleyerek tematik çıkarım elde etmektir. Çalışma, olgu sunumu, öğrenci ve yetişkin bireylere dönük ADDT odaklı çalışmaların incelenmesinden oluşan içerik analizi çalışmasıdır. Çalışmada makalenin yılı, çalışma grubu, çalışmanın türü, yazarları, çalışmanın amacı ve bulgulardan yararlanılarak tematik çıkarım elde edilmiştir. Makalelere erişimse Dergipark veritabanından ve TR Dizin üzerinden sağlanmıştır. Arama kısmına ‘Akılcı Duygusal yaklaşım, Akılcı Duygusal eğitim ve Rasyonel Duygucu eğitim’ yazılmış ve akıllı sıralama yöntemiyle eğitim alanında yapılmış makaleler seçilerek çalışmaya 50 makale dahil edilmiştir. Seçilecek makalelerin çalışmaya dahil edilme yöntemi olaraksa çalışmalarda ADDT yöntem ve tekniklerinin kullanılmış olması, makaleye ücretsiz ulaşabilme, eğitim alanında yapılmış olması ve makalenin 2010-2022 yılları arasında yayınlanmış olma şartıdır. Analiz sonucunda ADDT temelli çalışmaların 38 adetle son beş yılda daha fazla yapılmış olduğu görülmüştür. Çalışmaların 9’u deneysel, 1’i nitel durum çalışması 1’i film analizi, 1’i derleme ve 38 tanesi tarama çalışması olup; çalışmaların 36’sı öğrencilerle, 13’ü yetişkinlerle, 1 tanesi de film incelemesidir. Bulgular incelendiğinde akılcı olmayan inançların depresyon, kaygı, stres gibi duygusal durumlar üzerindeki etkisinden meslek seçimine kadar pek çok noktada bireyin yaşamında etkili olduğu ve ADDT odaklı eğitim programlarının da akılcı olmayan inançları azaltmada etkili sonuçlar verdiği yönündedir.