Hemşirelik Öğrencilerinin Gamet Donasyonu ve Taşıyıcı Annelik Hakkındaki Görüşleri

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı, hemşirelik öğrencilerinin gamet donasyonu ve taşıyıcı anneliğe ilişkin görüşlerinin belirlenmesidir. Örneklem ve Yöntem: Kesitsel tipte yürütülen bu araştırma Mayıs 2023- Haziran 2023 tarihleri arasında, bir Devlet Üniversitesinde Hemşirelik Bölümü (n=297) öğrencileri üzerinde yürütülmüştür. Veriler, öğrencilerin kişisel, gamet donasyonu ve taşıyıcı annelik ile ilgili görüşlerinin sorgulandığı 20 sorudan oluşan bir veri formu aracılığıyla elde edilmiştir. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistik ve ki-kare testi kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılımcı hemşirelik öğrencilerinin yaş ortalaması 21.0±1.6 olup %85.5’i kadındır. Hemşirelik öğrencilerinin %83.8’i “gamet donasyonu için bağışçı olmak istemeyeceğini”, %63.0’ı“gamet donasyonunun ülkemizde yasal olması gerektiğini”, %64.6’sı “dini inançlarından dolayı gamet alınıp verilmesini uygun bulmadığını” belirtmiştir Taşıyıcı annelik ile ilgili olarak öğrenciler %51.5 oranında “taşıyıcı anneliği uygun bulduğunu”, %52.5’i “taşıyıcı anneliğin ülkemizde yasal olması gerektiğini” belirtti. “Gamet donasyonu için bağışçı olabilirim” diyen erkek öğrencilerin oranı (%30.2), kadın öğrencilerin oranından (%13.8) (p=0.007), “Dini inançlarımdan dolayı gamet alınmasını ya da verilmesini uygun bulmuyorum” diyen kadın öğrencilerin oranı (%38.6), erkek öğrencilerin oranından (%16.3) (p=0.005), “Dini inançlarımdan dolayı taşıyıcı anneliği uygun bulmuyorum” diyen kadın öğrencilerin oranı (%39), erkek öğrencilerin oranından (%20.9) (p=0.023), “Dini inançlarımdan dolayı gamet alınmasını ya da verilmesini uygun bulmuyorum” diyen yüksek düzey dini inanç belirtenlerin oranı (%52.2), az/yok (20.0) ve orta düzey (31.7) olarak belirtenlerden anlamlı olarak daha yüksek bulundu (p<0.05). Geniş aile tipine göre çekirdek aile tipine sahip olan öğrencilerin; taşıyıcı anneliği daha fazla onayladıkları saptandı (p>0.05). Sonuç: Hemşirelik öğrencileri gamet donasyonu ve taşıyıcı anneliğe ilişkin; erkek cinsiyetinde daha olumlu, kadın cinsiyeti ve yüksek dini inanç düzeyinde daha olumsuz görüştedir. Muhafazakarlık ve cinsiyet faktörünün çekirdek aile tipinde, gamet donasyonu ve taşıyıcı anneliğe bakış üzerinde etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Türkiye’deki mevcut yasaların; cinsiyet-aile yapısı-dini muhafazakarlık gibi sosyodemografik değişkenlere göre toplumsal görüşler alınarak, sağlık politika yapıcıları tarafından günümüz şartlarına uygun olarak düzenlenmesi önerilmektedir.