The Mediating Role of Schema Domains and Emotion Regulation in the Relationship between Perceived Parenting Styles and Borderline Personality-Reference-Cited by-同舟云学术

The Mediating Role of Schema Domains and Emotion Regulation in the Relationship between Perceived Parenting Styles and Borderline Personality

Published:2023-09-30 Issue:3 Volume:10 Page:517-541
ISSN:2148-4376
Container-title:AYNA Klinik Psikoloji Dergisi
language:
Short-container-title:

Author:

TETİR Deniz¹^ORCID,AKIN SARI Burçin²^ORCID

Affiliation:

1. BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ

2. BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

Abstract

Bu çalışmada, algılanan ebeveynlik biçimleri ve sınırda kişilik örüntüsü arasındaki ilişkide erken dönem uyum bozucu şema alanları ve duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolünün incelenmesi amaçlanmıştır. Yapılan analiz sonuçlarına göre, koşullu/başarı odaklı ebeveynlik biçimindeki (anne ve baba) artışın kopukluk ve yüksek standartlar şema alanları ve duygu düzenleme güçlüğü aracılığıyla kişilerin sınırda kişilik belirti düzeylerini yordadığı görülmüştür. Ayrıca anneye ilişkin algılanan sömürücü/istismar edici ebeveynlik biçimindeki artışın hem doğrudan hem de kopukluk şema alanı aracılığıyla sınırda kişilik belirti düzeylerini yordadığı; babaya ilişkin algılanan sömürücü/istismar edici ebeveynlik biçimi için ise buna ek olarak duygu düzenleme güçlüğünün de aracı rol oynadığı görülmüştür. Anneye ilişkin algılanan aşırı koruyucu/evhamlı ebeveynlik biçiminin yüksek standartlar şema alanı ve duygu düzenleme güçlüğü aracılığıyla sınırda kişilik belirti düzeyi üzerinde yordayıcı bir rolü bulunduğu anlaşılmıştır. Bunun yanında babaya ilişkin algılanan değişime kapalı/duyguları bastıran ebeveynlik biçiminin hem doğrudan hem de kopukluk şema alanı ve duygu düzenleme güçlüğü aracılığıyla sınırda kişilik belirti düzeyi üzerinde yordayıcı bir rolü bulunduğu anlaşılmıştır. Son olarak babaya ilişkin algılanan aşırı izin veren/sınırsız ebeveynlik biçimindeki artışın kopukluk şema alanı ve duygu düzenleme güçlüğü aracılığıyla sınırda kişilik belirti düzeylerini yordadığı görülmüştür. Sınırda kişilik belirtilerinin etiyolojisinde özellikle fiziksel ve cinsel istismarın üzerinde durulmasına rağmen bu çalışmada erken dönem yaşantılar çeşitli ebeveynlik tutumları aracılığıyla daha kapsamlı bir bakış açısıyla ele alınarak sınırda kişilik belirtilerinin gelişmesinde etkili olan temel duygusal ihtiyaçların önemi vurgulanmıştır.

Publisher

Ayna Klinik Psikoloji Dergisi

Subject

General Engineering

Reference51 articles.

1. Amerikan Psikiyatri Birliği (2013). Ruhsal bozuklukların tanısal ve sayımsal elkitabı (DSM- 5).

2. Arntz, A., Klokman, J. ve Sieswerda, S. (2005). An experimental test of the schema mode model of borderline personality disorder. Journal of Behavior Therapy, 36, 226–339.

3. Arntz, A. ve van Genderen, H. (2014). Sınır Kişilik Bozukluğu için Şema Terapi (2. Baskı). (M. Şaşıoğlu ve S. Kohen, Çev.). Psikonet Yayınları.

4. Aydemir, Ö., Demet, M. M., Danacı, A. E., Deveci, A., Taşkın, E. O., Mızrak, S., Şimşek, E. ve İçelli, İ. (2006). Borderline kişilik envanterinin Türkçe’ye uyarlanması, güvenirlik ve geçerliliği. Türkiye’de Psikiyatri Dergisi, 8(1), 6-10.

5. Bernstein, D. P., Arntz, A. ve de Vos, M. (2007). Schema focused therapy in forensic settings: Theoretical model and recommendations for best clinical practice. The International Journal of Forensic Mental Health, 6(2), 169–183.