On Altıncı Yüzyıl Osmanlı Siyaset Düşüncesinde Hukuki Söylem: Bir Literatür Değerlendirmesi

Abstract

Dünya tarihinde, on altıncı yüzyıl, erken modernitenin ayırt edici özellikleri olarak tanımlanan birçok alanda dönüştürücü bir rol oynadı. Bu tür dönüşümler Osmanlı İmparatorluğu'nu etkilerken, imparatorluğun kendine özgü tarihsel gelişmeleri on altıncı yüzyılı tarih yazımı için daha da önemli hale getirdi. On altıncı yüzyıl Osmanlı’sı üzerine üretilmiş olan literatür, özellikle yüzyılın ikinci yarısında imparatorluğun entelektüel çevreleri arasında hukuka ve yasal-rasyonel zihniyete artan vurguyu göstermektedir. Her ne kadar şimdiye kadar üretilmiş olan eserler bu gelişmelerin belirtseler de artan hukuki söylemin siyaset düşüncesi literatürü içerisindeki yeri ancak güçlükle fark edilebilir durumdadır. Bu makale, bağlam ve siyaset düşüncesi arasındaki yakın ilişkiyi takip ederek, bürokratik gelişmeler, savaşlar ve kültürlerarası değişimler gibi önemli dönüşümlerin meşruiyet kaygılarının içeriğini ile dilini ve yönetim hakkındaki fikirlerini nasıl şekillendirdiğini göstermeyi amaçlamaktadır. Bu anlamda, on altıncı yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu üzerine modern araştırmaları değerlendirerek ve yeniden inceleyerek, bahsi geçen zaman diliminde imparatorluğun siyaset düşüncesinde hukuka artan vurguyu ve artan hukuki söylemi araştırmaktadır.