Farklı Türdeki Uçucu Küllerin Puzolanik Özelliklerinin Belirlenmesi

Abstract

Ülkemizde kömürden elde edilen enerji diğer enerjilere göre daha ekonomik ancak oluşan atık oranı yüksektir. Oluşan atıkların çevreye verdiği olumsuzlukları ortadan kaldırmak çimento bileşiminde mineral katkı olarak kullanılmaktadır. Mineral katkı olarak kullanılması ile tek başına bağlayıcılık özelliği olmamasına rağmen çimento ile kullanımı ile bağlayıcılık özelliği kazandırılmaktadır. Çimento bileşiminde kullanımı ile çimentonun maliyetinin düşmesine, üretimi için kullanılan kaynaklardan tasarruf sağlamak, çevre dostu çimento üretimini, açığa çıkan CO2 gazının doğaya salınımını azaltmak ve daha yüksek dayanıma sahip çimento üretimi sağlanmış olunur. Bu çalışmada F ve C tipi uçucu küllerin puzolanik özelliğin etkisi araştırılmıştır. Puzolanik özellik uçucu kül tanesinin yüzeyinde başladığından bu özelliğin arttırılması malzemenin öğütmesi ile arttırılmaktadır. Bu yüzden Afşin Elbistan (C tipi uçucu kül) ve Çayırhan (F tipi uçucu kül) Termik Santrallerinden temin edilmiş uçucu küller puzolanik özellikleri araştırılmıştır. Puzolanik özellikleri her iki uçucu külünde öğütme öncesi (0 dk) ve bilyeli değirmende öğütme sonrası (10, 20, 30, 45 ve 60 dk sürelerde) puzolanik 28 ve 90 günlük puzolanik aktivite indeksi deneyleri yapılmıştır. TS EN 450-1 ve ASTM C 618 standartlarına göre bu deney sonuçları karşılaştırılmıştır. Bu standartlarda 28 günlük kür süresi için sınır olarak kabul edilen puzolanik aktivite değer ≥ % 75 ve daha yüksek değerler alması gerekir. Öğütülmemiş ve 10 dk öğütme sonrası durumda olan uçucu küllerin dışında kalan 20, 30, 45 ve 60 dk öğütme süresi için elde belirlenmiş puzolanik aktivite değerleri standartta yer alan sınır değerin üzerinde değerler almıştır. TS EN 450-1 standardına göre 90 günlük kür süresi sonrasında puzolanik aktivite indeksi değerleri ≥ % 85 ve üzerinde olması beklenmektedir. Elde edilen sonuçlara göre öğütme öncesi ve tüm öğütme sürelerinde Çayırhan (ÇYH) uçucu külünün puzolanik aktivite indeksi değeri standartta belirtilen sınır değerden yüksek değerlerde, Afşin Elbistan (AE) uçucu külü ise düşük değerler alarak standartta belirtilen puzolanik özellik göstermediği belirlenmiştir.