Affiliation:
1. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü
2. Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü
Abstract
Amaç: Bu araştırma, nöbet sistemiyle çalışan hemşirelerin uyku kalitesi ile beslenme durumunun değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Çalışma, online anket yoluyla nöbet sistemi şeklinde çalışan 454 gönüllü hemşirenin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Veriler; genel bilgi formu, Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi (PUKİ) ve Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği (SBİTÖ) aracılığıyla toplanmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan hemşirelerin yaş ortalaması 29.7±7.7 yıl, beden kütle indeksi ortalaması 24.1±4.0 kg/m2' dir. Ortalama uyku kalite skoru 11.1±2.5 puan ve SBİTÖ skoru 72.5±10.1 puan bulunmuştur. SBİTÖ puanı, ideal düzeyde yüksek olanların total PUKİ puanı, yüksek olanlara göre istatistiksel olarak anlamlı derecede daha düşüktür. PUKİ puanı yüksek olan hemşirelerin nöbette öğün atladığı, öğünlerini atıştırarak tükettiği ve uykusunu yeterince almadığı saptanmıştır. Total PUKİ skorları ile yaş, nöbet sayısı, nöbette çay-kahve tüketimi arasında pozitif, SBİTÖ ile negatif ve zayıf korelasyon bulunmuştur.
Sonuçlar ve Öneriler: Nöbet sistemiyle çalışma sonucu yemek yeme ve uyku saatindeki değişiklik hemşirelerin beslenme durumunu, uyku kalitesini ve biyolojik saatini olumsuz etkilemektedir. Bu bulguların, vardiyalı çalışmanın neden olduğu sağlığı olumsuz etkileyen faktörleri önlemeye yönelik yeni stratejilerin geliştirilmesi için önemli etkileri vardır. Bu stratejiler arasında nöbet sistemi ile çalışan sağlık çalışanlarına yeterli ve dengeli beslenme eğitimleri yer alabilir.
Reference39 articles.
1. Adhikary, N., Shrestha, S. L., & Sun, J. Z. (2017). Metabolic disturbances: role of the circadian timing system and sleep. Diabetology international, 8(1), 14-22.
2. Ağargün, M. Y., Kara, H., & Anlar, O. (1996). Pittsburgh uyku kalitesi indeksinin geçerliği ve güvenirliği. Turk Psikiyatri Dergisi, 7(2), 107-115.
3. Amani, R., & Gill, T. (2013). Shiftworking, nutrition and obesity: implications for workforce health-a systematic review. Asia Pacific Journal of clinical nutrition, 22(4), 698-708.
4. Basatemur, M., & Güneş, G. (2021). Hemşirelerde Gece Beslenme Alişkanliği Ve Uyku Kalitesinin Değerlendirilmesi; Bir Üniversite Hastanesi Örneği. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 6(3), 227-236.
5. Boivin, D. B., & Boudreau, P. (2014). Impacts of shift work on sleep and circadian rhythms. Pathologie Biologie, 62(5), 292-301.