Религията в теоретичното поле на съвременните балкански изследователи (контекстът на разпадането на бивша Югославия)

Abstract

Religion Within the Theoretical Field of Contemporary Balkan Scholars (In the Context of the Collapse of the Former Yugoslavia)This study aims to describe and analyse the main topics and trends in the study of religion in contemporary Balkan countries. It pays special attention to the contemporary sociology of religion in the former Yugoslavian countries: Croatia, Slovenia, Serbia, North Macedonia, Montenegro, and Bosnia and Herzegovina. Various theoretical approaches are presented that are used in order to understand the dynamic processes that have developed in the contemporary religious situation. The topics and discussions at various seminar sessions, conferences, and workshops are analyzed as theoretical reflection on religion and as an ethical attitude towards intellectual and cultural developments and processes accompanying social change, the war in former Yugoslavia, and the post-communist transformations in the end of 20th and the beginning of 21st century. The relevant publications and organizational forms are outlined. The mutual collaboration among Balkan scholars and the forms of international relations developed in the Balkans within the framework of religious studies are described. Religia w polu teoretycznym współczesnych badaczy bałkańskich (w kontekście rozpadu byłej Jugosławii)Celem artykułu jest opis i analiza głównych tematów i trendów we współczesnej nauce o religii na Bałkanach. Autorka skupia się na współczesnej socjologii religii w krajach byłej Jugosławii (Chorwacji, Słowenii, Serbii, Macedonii Północnej, Czarnogórze, Bośni i Hercegowinie) i wskazuje na różne podejścia teoretyczne, jakie stosowane są do zrozumienia dynamicznych procesów, którym podlega obecnie sytuacja wyznaniowa. Tematy i dyskusje na różnych sesjach seminaryjnych, konferencjach i warsztatach są tu interpretowane jako teoretyczna refleksja nad religią oraz jako wyraz etycznego podejścia do procesów intelektualnych i kulturowych towarzyszącym zmianom społecznym, wojnie w byłej Jugosławii i transformacjom postkomunistycznym na przełomie XX i XXI wieku. W artykule przedstawione zostały istotne publikacje i formy organizacyjne. Opisana została współpraca bałkańskich uczonych i formy stosunków międzynarodowych, jakie rozwinęły się na tym obszarze w ramach studiów religijnych.