Fen öğretmen adaylarının mRNA aşılarının kullanımına ilişkin kanıta dayalı açıklamalarının incelenmesi

Abstract

Salgın hastalıklar, iklim değişikliği ve deprem gibi karmaşık ve dinamik sosyobilimsel sorunlarla dolu bir dünyada yaşayan bireyler, çoğu zaman bu sorunların kendisine olduğu kadar bu sorunlarla ilgili yanıltıcı ve yanlış açıklamalara maruz kalmaktadır. Bu tür bilimsel olmayan açıklamaların kontrolsüz bir şekilde yayılması, öğrencilerin ve birçok yetişkinin güvenilir bilgi kaynaklarını ayırt etmesini zorlaştırmaktadır. Bu araştırmada fen bilgisi öğretmen adaylarının mRNA aşıları üzerine kanıta dayalı açıklamalarını incelemek amacıyla bir model-kanıt ilişkisi şeması geliştirilmiştir. Araştırmada nitel durum çalışması yöntemi kullanılmış ve araştırmacılar tarafından geliştirilen model-kanıt ilişki şeması 24 fen bilgisi öğretmen adayı ile uygulanmıştır. Ayrıca iki öğretmen adayı ile kanıt ve veri kavramları üzerine odak grup görüşmesi yapılmıştır. Model-kanıt ilişki şemasında katılımcıların değerlendirmelerinin analizinde dereceli puanlandırma anahtarı kullanılmış, odak grup çalışması yapılan katılımcılar ile verilerle kanıtları birbirinden nasıl ayırt ettikleri içerik analizi ile incelenmiştir. Araştırmanın sonucunda öğretmen adaylarının çoğunlukla ilişkisel ve tanımlayıcı değerlendirme seviyelerinde açıklamalar yaptığı görülmüştür. Öğretmen adaylarının bilimsel konularda ve alternatif açıklamalardaki değerlendirme süreçlerinin güçlendirilmesi ve eleştirel değerlendirme becerilerinin geliştirilmesi açısından desteğe gereksinimlerinin olduğu tespit edilmiştir.