Koyunlarda C Vitamini İlavesinin İleri Gebelik ve Laktasyon Dönemleri ile Bunlardan Doğacak Kuzularda Kan Gazı Parametreleri Üzerine Etkisi

Abstract

Memelilerde gebelik döneminde, maternal ve fetal yapılar arasındaki madde alışverişi ile laktasyon periyodundaki süt sentezi, anne ve yavruda asit-baz, kan gazı ve elektrolit dengesinde farklılıklara neden olmaktadır. Çalışma C vitamininin farklı dozda uygulamalarının, gebelik ve laktasyon dönemindeki koyunlarda ve bunlardan doğacak kuzularda asit-baz ve elektrolit dengesi üzerindeki etkilerini araştırmak amacıyla yapıldı. Çalışmada toplam 48 adet Konya merinosu koyun ile bunlardan doğan 50 kuzu kullanıldı. Koyunlar dört gruba ayrıldı. Grup 1 (negatif (-) kontrol, n:8) ve Grup 2 (pozitif (+) kontrol, n:13)’deki koyunlara serum fizyolojik, Grup 3 (n:13) ve Grup 4 (n:14)’teki koyunlara ise gebeliğin 4. ayının başlamasıyla birlikte doğuma kadar her hafta sırasıyla 2.5 ml ve 5 ml C vitamini enjeksiyonu yapıldı. Gebe koyunlarda gruplar arası karşılaştırmalarda C vitamini uygulamasının pH (potansiyel hidrojen veya hidrojenin gücü), pCO2 (kısmi karbondioksit basıncı), cSO2 (oksijen doygunluğu) ve BE (b) (kan baz fazlalığı) parametreleri üzerine önemli bir etkisi olmazken; gebeliğin O. gününde pO2 (kısmi oksijen basıncı) parametresinde azalma, BE (ecf) (ekstrasellüler sıvı baz fazlalığı) parametresinde artma, gebeliğin 5. ayında pO2 parametresinde artma, cHCO3– (bikarbonat) ve TCO2 (toplam karbondioksit) parametrelerinde azalma, laktasyonun 1. ayında ise pO2, cHCO3–, BE (ecf) ve TCO2 parametrelerindeki artma istatistiki açıdan önemli bulundu. Kuzularda gruplar arası karşılaştırmalarda C vitamininin ölçülen parametreler üzerinde etkili olmadığı görüldü. Sonuç olarak; Konya merinosu koyunlarının gebelik ve laktasyon dönemlerinde, bazı kan gazı parametreleri üzerine C vitamini enjeksiyonunun etkili olduğu, bununla birlikte C vitamininin kan gazları üzerindeki etkisini daha iyi anlayabilmek için C vitamininin farklı doz ve uygulama yollarının denenebileceği kanaatine varıldı.