Abstract
<b>Wprowadzenie.</b> Przyjęcie proaktywnego podejścia do własnej kariery staje się obecnie
niezbędnym warunkiem skutecznego planowania, monitorowania i zarządzania własną
przyszłością zawodową, a tym samym zwiększania szans na sukces w przestrzeni elastycznego
rynku pracy. Problematyka ta staje się szczególnie frapująca poznawczo w przypadku
młodzieży, która przymierza się do aktywnej partycypacji w jego przestrzeni.
<b>Cel.</b> Celem artykułu jest udzielenie odpowiedzi na pytanie: W jaki sposób młodzież, będąca
w systemie edukacji i przygotowująca się do wejścia na rynek pracy, postrzega swoje
szanse na sukces w karierze i jakie czynniki go determinują.
<b>Materiały i metody.</b> W tekście przedstawiono wyniki dwóch badań przeprowadzonych
wśród młodzieży. Próba składała się ze studentów uczelni wyższych (N=354) oraz osób
uczących się w szkołach zawodowych (N=697). Rozpoznano związek pomiędzy proaktywnością
(mierzoną skalą zachowań proaktywnych w karierze autorstwa Augustyna Bańki)
a cechami jednostek, stosując określone procedury analizy statystycznej (współczynnik
korelacji rangowej Spearmana, współczynnik V-Cramera, test chi-kwadrat, test t-Studenta,
jednoczynnikowa analiza wariancji ANOVA).
<b>Wyniki.</b> Zgromadzony materiał empiryczny wskazuje na istotne statystycznie powiązania
między cechami jednostkowymi a czynnikami społeczno-kulturowymi i kontekstowymi,
które kształtują zachowania zawodowe młodzieży. Stwierdzono między innymi zależność
pomiędzy proaktywnością a płcią, osiągnięciami edukacyjnymi, samooceną, poczuciem
skuteczności, jakością relacji interpersonalnych, stylem tożsamości i oceną szans na odniesienie
sukcesu w karierze oraz wykazano, iż u badanej młodzieży przeważa postrzeganie
sukcesu zawodowego w kategoriach subiektywnych.
<b>Wnioski.</b> Zachowania proaktywne zwiększają szanse podmiotu na odniesienie sukcesu
w karierze zawodowej, zaś rozpoznanie czynników, które je determinują staje się kluczowe
w konteście przygotowywania młodzieży do wejścia na rynek pracy.