Affiliation:
1. ANKARA YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTESİ
2. TOBB EKONOMİ VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ
3. ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
Abstract
Koronavirüs hastalığının (COVID-19) neden olduğu salgın tüm dünyada önemli bir kriz haline gelmiştir ve bireylerin hem fiziksel hem psikolojik iyilik haline bir tehdit olmayı sürdürmektedir. COVIDiSTRESS Küresel Çalışması 39 ülkeden araştırmacıların dahil olduğu bir açık bilim girişimidir ve insanların salgın sırasındaki deneyimlerine odaklanmıştır. Bu çalışmada, 30 Mart-30 Mayıs 2020 tarihleri arasında COVIDiSTRESS Küresel Çalışmasına Türkiye'den katılan 766 kişinin verisi kullanılarak stres, yalnızlık ve koruyucu önlemlere uyum ile ilişkili etkenlerin belirlenmesi hedeflenmiştir. Çalışmanın bulguları algılanan stres, yalnızlık ve önlemlere uyum davranışlarının sosyodemografik özellikler, duygusal dengesizlik ve dışa dönüklük, salgına yönelik endişeler, stres verici etkenler ve stres kaynakları ile başa çıkma/rahatsızlığı azaltmayla ilişkili olduğunu göstermiştir. Bu bulgular belirli duygusal, bilişsel ve davranışsal sonuçlar için olası risk etkenleri ve koruyucu etkenlere yönelik bilgi sağlamaktadır. Ayrıca bu bulgular salgın sırasında ya da sonrasında psikolojik iyilik halini artırmaya yönelik önleme ve/veya müdahale programlarının geliştirilmesine katkı sağlayabilir. Bireylere ve hükümete/sağlık sistemine güven ve sosyal desteğin ise bu ilişkilerde aracı rolünün anlamlı olduğu bulunmuştur. Bu, güveni ve sosyal desteği artırmanın stresi, yalnızlığı azaltmaya ve koronavirüsün yayılmasını yavaşlatmaya yönelik önlemlere uyumu artırmaya yardımcı olabileceğini düşündürmektedir.